hi!

hi-

pnl
:
unlaping tumutukoy sa paggaya o pag-ulit sa isinasaad ng salitâng-ugat, hal higanti (hi+ganti), hidlaw (hi+dalaw).

Hi! (hay)

pdd |[ Ing ]
:
HELLO!

Hî!

pdd
:
pag-uutos sa mga hayop gaya ng kabayo at kalabaw upang lumakad.

hiatus (ha·yá·tus)

png |[ Lat ]
:
puwang o pagtigil sa loob ng isang serye o proseso.

hib

png |[ ST ]
:
pagpapasigla ng babae sa lalaki.

hi·bág

pnr |[ Bik ]
:
makapál.

hí·bag

pnd |hi·bá·gin, mang·hí·bag |[ Hil ]
:
kagatin ang kalaban.

hí·bal

png |[ Tau ]
:
kílos1-2

hi·ba·ló

pnr |[ Seb ]
:
marunong.

hi·bá·lo

png |[ Hil ]
:
málay o kamalayan.

hi·báng

pnr
:
sirâ ang isip dahil sa narkotiko, alkohol, o masidhing damdamin : HALÍNG, KAPÁY-KAPÁY, MAMULÁNG Cf HUMÁLING, TANGÁ

hí·bang

png
1:
[Hil] púlak
2:
[Seb] pagwasak.

hi·bang·báng

png
1:
Agr paghukay para sa halámang-ugat gaya ng kamote, gabe, at iba pa Cf DUKÁL
2:
pagpapalawak ng kanal.

hi·ba·ró

png |[ War ]
:
dúnong ; karunungan — pnr hi·bá·ro.

hi·bás

pnr |[ ST ]
1:
nabawasan ang tindi o sidhî gaya ng sa lagnat, bagyo, at bahâ Cf HUPÀ, HÚLAW
2:
Mtr káti1

híb-as

pnr |[ Seb ]
:
wala o labas sa panahon.

hi·ba·sán

png
:
kurál.

hi·bát

png
1:
[ST] talinghagà
2:
kasabihán1
3:
Pis lakas ng pagbatak
4:
[Seb] ngiwî.

hi·bát

pnr |[ Hil Seb War ]
:
baluktót1

hí·bat

png
1:
[ST] pagpapahabà
2:
[Bik] pútol na pahilís.

hí·baw

png |Bot
:
aligángo.

hí·bay

png
:
pagsuray-suray ng katawan dahil sa panghihinà Cf LAMPÁ, LUPAYPÁY

hi·ba·yág

png |[ Akl ]
:
táwa o pagtáwa.

hi·bay·báy

png |[ ST ]
:
kalapit-bayan o lalawigan.

hibernation (háy·ber·néy·syon)

png |[ Ing ]
:
mahabàng panahon at kondisyon ng hindi paggalaw ng mga hayop na natutúlog sa panahon ng taglamig : SLEEP3

hib·híb

png
:
mga tabtab sa katawan ng punongkahoy upang magsilbing hawakan sa pag-akyat.

hi·bí

png |[ Akl ]
:
tángis.

hi·bî

png |[ Bik Hil Seb Tag ]
:
pagngiwi ng mga labì kapag halos mapaiyak na : LAMHÌ, MISÚOT, NGISBÎ, TÍWI, YAMBÌ Cf HIBÍK, HIKBÎ, IYÁK, NGIWÎ

hí·bi

png |[ Chi ]
:
maliit na hipong tinuyô matapos maasnan at maluto var hibe

hi·bík

png |pag·hi·bík
1:
pagtatapat ng isinasamâ ng loob upang humingi ng pagdamay
2:
daíng2 Cf TÁNGIS

hi·bíng

pnr
:
tabingî.

hibiscus (hi·bís·kus)

png |Bot |[ Gri hibiskos ]
:
gumaméla.

hi·blá

png |[ Esp hebra ]
1:
sinulid na isinuot sa karayom : LIGÁS1
2:
himaymay2 gaya sa hibla ng abaka : LIGÁS1
3:
Zoo sapot ng gagamba.

hi·bò

png
1:
upát
2:
tuksó1
3:
bagay na pampakintab, gaya ng barnis at wax, at pagpapahid nitó
4:
lamúyot
5:
Bot [Bik] búlo1

híb-og

png |[ Bik ]
:
sinsín.

hi·bók

png
1:
[Seb ST] pagtaas at pagbabâ dulot ng sunod-sunod na pagluwag at paghigpit Cf TIBÓK
2:
[Seb ST] simula ng pagkulo ng tubig Cf BULBÓK
3:
[ST] pagpúri.

hí·bok

png
1:
paghimok na may kasámang pagpuri
2:
[Tau] íngay
3:
[War] kílos1-2 o pagkilos
4:
[Hil Seb] paggalaw ng bulate, kuto, at katulad.

hí·bol

png |[ War ]
:
paghihirap lumunok ng pagkain.

hi·bót

png |[ ST ]
:
larong pambatà na nagpapalayuan ng paghagis.

hi·bú·long

png |[ Seb ]
:
taká.

hiccup (hík·kap)

png |[ Ing ]
:
sinók.

hi·dál·go

pnr |[ Esp hijo de algo ]
:
marangal at kagalang-galang Cf NOBLE

hi·dál·go

png |[ Esp hijo de algo ]
:
Esp añol na kabílang sa pamilyang tinitingala at iginagálang.

hí·daw

pnr |[ Bik ]
:
pinakahihintay, kinasasabikan.

hide (hayd)

pnd |[ Ing ]
:
magtago o itago.

hide-and-seek (hayd-énd-sik)

png |[ Ing ]
:
taguán.

hideout (hayd·awt)

png |[ Ing ]
:
kublíhan.

hid·híd

png
1:
[ST] pagpapakain ng maysakít sa pamamagitan lámang ng pagbasâ sa tubig o pulut ng mga labì o dila
2:
[ST] pagsawsaw sa sarsa o pulut var hirhír
3:
pagkain lamang ng kanin at asin
4:
pagkaskas ng kamay o katawan sa pader
5:
[Seb] pagpahid ng langis.

hid·híd

pnr
:
gutóm na gutóm.

híd·law

pnr |[ Hil Seb Tag War hi+dalaw ]
:
sabík.

hi·dúg

pnr |[ Ifu ]
:
kulay abong áso.

hi·dúng

png |Ana |[ Mag ]
:
ilóng.

hid·wâ

pnr
1:
lában
2:
tiwalî.

hid·wà·an

png |[ hidwa+an ]
1:
salungatan : CONFLICT, FRICTION2
2:
pagiging lihis o tiwali sa umiiral o tuntunin : CONFLICT, DIPERÉNSIYÁ2, FRICTION2

hierarchy (háy·rar·kí)

png |[ Ing ]
:
herarkíya.

hiero- (hay·ro)

pnl |[ Ing ]
:
pambuo ng pangngalan o pang-uri at nangangahulugang banal.

hierocracy (hay·rók·ra·sí)

png |Pol |[ Ing ]
1:
pamumunò ng mga pari
2:
kalipunan ng mga paring pinunò.

hierogliphics (háy·ro·glí·fiks)

png |Lgw |[ Ing ]
:
heroglípikó.

hi·gà

pnr |[ Seb ]
:
punô ng putik.

hi·gâ

png
:
posisyong pahaláng o nakalapat ang likod o ang buong bigat sa sumasalóng rabaw : HAYÁNG, HIGDÀ, KERÀ, TALINDÁTA, TIHAYÀ1, TIRÁKYANG Cf DAPÂ

hi·gà·an

png |[ higa+an ]
:
bagay o gamit sa paghiga at pagtulog : DÁTAG, HIHÍG-AN, KÁNTIR Cf BANÍG, KÁMA1, PÁPAG

hi·gáb

png
:
varyant ng hikab.

hi·gád

png
1:
Agr [War] dalátan1
2:
[Hil] tabí.

hí·gad

png |Zoo
1:
uod na maitim at may balahibong nagpapakatí kapag nadikit sa balát ng tao : ALIMBUBÚDO, ATATÁRO, IGGÉS2 var hígar Cf GUSÁNO, TÍLAS
2:
pangil ng mabangis na hayop.

hi·gád-hi·gá·ran

png |Bot
:
buntót-león.

hi·ga·híd

png |[ ST ]
:
pagdaan nang hindi humihinto var higahír, higahód

hi·gá·his

png |[ ST ]
:
pagpipilit na mabuhat ang mabigat.

hi·ga·hód

png
:
varyant ng higahíd.

hi·gál

png |[ Hil ]
:
landî2

hi·gá·la

png |[ Seb ]
:
kaibígan.

hi·gá·mit

png |[ ST ]
:
unti-unting pagkuha o paggamit sa mga bagay.

hi·ga·mót

png |[ ST ]
:
pagtatanggal ng mga ugat ng gabe o iba pang halámang-ugat.

hi·gán·te

png |[ Esp gigante ]
1:
Mit maalamat na nilikhang may anyong tao ngunit napakalakí at napakalakas : GIANT1, TAYARÁK
2:
anuman o sinumang napakalakí : GIANT1, TAYARÁK
3:
tao na hinahangaan sa kaniyang karera o larangan : GIANT1, TAYARÁK

hi·gán·tes

png |[ Esp gigante+s ]
:
malalakíng táka, karaniwan sa anyong tao at inilalahok sa parada kung pista.

hi·gan·tés·ko

pnr |[ Esp gigantesco ]
:
napakalakí.

hi·gan·tí

png |pag·hi·hi·gan·tí
:
parusang kapalit ng naunang pinsala o pagkakasála : BALÉS1, BÁLOS, BALÓS, BENGGÁNSA, BITHÍ, GANTÍ3, GANTÍNG-PARÚSA, PATNÓ, RÉSBAK, RETRIBUSYÓN2, REVENGE, VENGEANCE Cf VENDETTA

hi·gan·tís·mo

png |Med |[ Esp gigantismo ]
:
abnormal na paglakí.

hi·gan·tón

png |[ Esp gigantón ]
:
laláking higante ; hi·gan·to·ná kung babae.

Hi·ga·ó·non

png |Ant
:
pangkating etniko na matatagpuan sa Misamis Oriental, Bukidnon, Silangang Agusan, at Kanlurang Lanao.

hi·ga·rà

png |[ War ]
:
gúmon1

hi·gá·tang

png
1:
kabayarang hindi salapi para sa pagtatrabaho
2:
bayad para sa isang gawain.

hí·gay

png
:
paglalakad nang may pagyayabang Cf GIRÌ, LINDÁG

hi·ga·yón

png |[ Hil Seb War ]
:
pagkakataong ibinibigay o ipinahihintulot.

hig·dà

png |[ Seb ]
:
higâ.

hig·dò

png
:
pagtigil sa pagsasalita dahil sa kakulangan sa paghinga.

high (háy)

pnr |[ Ing ]
:
pagiging mataas o nása itaas.

high jump (háy dyamp)

png |Isp |[ Ing ]
1:
paglundag sa mataas na bára na nakapatong sa dalawang poste
2:
ang lundag para sa isports na ito.

highlight (háy·layt)

png |[ Ing ]
:
tampok na bahagi.

high noon (hay nun)

png |[ Ing ]
:
tanghaling-tapat.

hi·gid·híd

png
1:
pagsipsip ng alak
2:
paglubog sa tubig.

hi·gík

png
:
hilík.

hi·gíng

pnd |hi·gi·ngán, ma·hi·gíng |[ Bik ]
:
pakinggang mabuti.

hí·ging

png
1:
[ST] ugong na nagmumula sa isang bagay
2:
Mus hímig1
3:
sa musika, paghimig ng konduktor bílang giya sa pagsisimula ng pag-awit
4:
[Bik Tag] ulínig.

hí·ging-hí·ging

png
:
balí-balità, bulóng-bulúngan.

hí·gis-ma·nók

png |Bot
:
yerba (Eclipta alba ) na mabalahibo, at itinuturing na gamot : TÍNTA-TÍNTA, TULTULÍSAN

hi·gít

png
1:
kalamangán ; pagiging lamáng
2:
híla2
3:
pagtangtang ng isda sa pamansing
4:
pagtubò sa pautang — pnd hi·gi·tán, hu·mi·gít, má·hi·gi·tán.

hi·gít

pnr pnb |ma·hi·gít
1:
nakatataas o nakalalamáng sa paghahambing : LABÁN, LALÒ, MAS, MASÁKIT, MORE
2:
dagdag pa : MAS, MORE
3:
lábis1 : MAS, MORE

hi·gí·tan

png |[ higit+an ]
:
paghihilahan o pagbabatakán.

hig·kát

png |[ ST ]
:
hintô o paghinto.

hig·kót

pnd |hig·ku·tán, hig·ku·tín, i·hig·kót, mang·hig·kót
:
higpitan at ipitin.