hay

hay (hey)

png |Bot |[ Ing ]
:
dayámi.

hay

png |[ ST ]
:
paraan ng pagbuntong-hininga ng isang napagod.

hay

pnd |ha·yán, i·háy, mag·háy |[ ST ]
:
gulatin o takutin ang mga áso.

hay

pnr |Kol |[ Ing high ]
1:
mataas
2:
bangág
3:
lubhang masayá.

Hay!

pdd
:
varyant ng Ay!

ha·yà

png
1:
kusang pagpapabaya o pagpapahintulot na mangyari ang isang bagay ; pagwawalang-bahala sa nangyayari
2:
pagpapakíta ng isang nakakuyom na palad sa isang hinahamon ng away
3:
[Seb] búrol
4:
[Hil War] hagulhol
5:
[Hil] pag-iyak sa patáy
6:
Lit [War] sinaunang tula o awiting-bayan na ginagamit sa pagluluksa.

há·ya

png
1:
Agr hindi pa nabibigkis na bagong gapas na palay : KERKÉR2
2:
Zoo sáyasáya
3:
Mit mahiwagang ibon sa Bikol at pinaniniwalaang nakapagdudulot ng masamâng babala o pahiwatig ang huni
4:
[Iva] paghalina sa hayop sa pamamagitan ng pagkain o pagtawag.

há·ya

pnr
:
nakalantad ; nakahain.

ha·yág

pnr
:
nakalantad ; alam ng lahat o ng marami : ABÁT, TÁRO

há·yag

png |[ Bik Hil Seb Tag ]
1:
paraan ng pagpapabatid sa iba ng anumang iniisip o nararamdaman : PABÚTYAG, PÁSYAG Cf PAHAYÁG — pnd i·há·yag, mag·há·yag, ma·há·yag
2:
[Seb War] liwánag1

ha·yá·hay

png
1:
[Bik Tag] kasariwaan o pagiging sariwa
2:
[Akl] watáwat.

ha·yá·hay

pnr
1:
[Bik] malinis at mabangong hangin
2:
[Seb] maaliwálas.

há·yak

pnd |ha·yá·kin, hu·má·yak, mag·há·yak |[ ST ]
:
lumakad sa tubigán Cf LÚNOY

há·yak

pnr
:
nakalutang ang isipan.

ha·ya·mán

pnb
:
kung ganoon.

Ha·yán!

pdd
:
pagpapahayag ng kasiyahan o paglantad var Ayan! Cf HETO!, NARITO!

há·yan

pnr pnb |[ Seb ]
:
maaarì.

ha·yáng

png |[ Hil Seb ]
:
higâ.

ha·yáng

pnr
:
nakakalat gaya ng mga butil o mga damit, upang matuyo sa araw o hangin Cf BILÁD, HAYHÁY, YANGYÁNG

há·yap

png
1:
talim ng anumang kasangkapang nakasusugat
2:
talas ng salita — pnr ma·há·yap.

ha·yá·pit

pnr |[ Bik ]
:
muntî.

ha·yát

png |Bot |[ War ]
:
prutas na pinitas bago mahinog o gumulang.

há·yaw

png
:
kalinawan ng isang malayòng tanawin ; pagkakakitahan kahit malayò sa isa’t isa.

há·yaw

pnr |[ War ]
:
bantóg.

ha·yáw-ha·yáw

png |[ ST ]
:
pagpapahayag nang walang pasubali kung ano ang mayroon siya at bakit siya mayroon nitó.

ha·yáw-ha·yáw

pnr
:
para sa tao na may masamâng reputasyon, hindi nahihiyang magpakíta sa madlâ.

háy·blad

pnr |Kol |[ Ing high blood ]
:
mainitin ang ulo.

háy·bol

png
1:
[Ing high ball] inuming malakas makalasing
2:
Kol báhay1

háyd awt

png |[ Ing hide out ]
:
lihim na pook na maaaring pagtaguan.

háy·du

png |[ Ifu ]
:
malanday at parisukat na basket na karaniwang ginagamit sa pangunguha ng susô.

hay·háy

png
1:
simoy o hanging sariwa o malinis
2:
hánay
3:
[Seb ST] mga damit o puso ng mais na nakaayos nang pahanay upang tuyuin sa araw o hangin
4:
[Seb] sampay
5:
[Hil] paghigâ nang tuwid
6:
Psd hapin ng lambat
7:
pagbuntonghininga nang may hapis.

háy·hay

png
1:
Med [Bik Hil Seb War] buntonghininga
2:
[Bik] pagpisâ sa sugat para lumabas ang dugo o nanà
3:
[Iva] pag-unat ng katawan.

há·yin

png |[ ST ]
:
paghahandog bílang tanda ng sakripisyo at panatang panrelihiyon : ÁTANG2, HÁLAD1, HANDÓG2, PANAGIDÁTON Cf PABÓR

háy-is·kúl

png |[ Ing high school ]
:
mataas na paaralan.

hayk

pnd |mag·háyk, ma·ki·pag·háyk |[ Ing hike ]
:
maglakad nang malayò.

háy·king

png |[ Ing hiking ]
:
paglalakad nang malayuan.

háy·klas

pnr |[ Ing high class ]
:
kabílang sa mataas na uri Cf KLAS

hay·ngá

pnd |i·hay·ngá, mag·hay·ngá |[ ST ]
:
gulatin ang mga áso.

ha·yó

png |[ ST ]
:
pagbugaw o pagtakot sa pusa o áso.

ha·yò

png |[ ST ]
:
panghihinà dahil sa gútom.

ha·yô

png |[ Hil ]
:
paláyaw2

há·yo

png
1:
pangkalahatang direksiyon ng ilog, daan, at iba pa
2:
pangkalahatang kíling ng mga pangyayari, pampublikong opinyon, at iba pa Cf TREND — pnd hu·má·yo, i·há·yo.

Há·yo!

pdd
:
salitâng sinasambit kapag may pinaaalis o inuutusan : LÁKAD!, SÍGE!, SÚLONG!

ha·yód

png
:
kinayas na balát ng kawayan o punongkahoy var háyor

ha·yód

pnr
:
nagdurusa Cf MARAWÁL

ha·yók

png pnr
1:
dayukdók
2:
nanghihinà dahil sa gutom.

há·yok

png |Bot
:
áyo2

ha·yón

png
1:
pinakamalayòng maaabot ng tingin, palaso, pukól, punglo, at katulad
2:
[Seb] imbay ng kamay.

Ha·yón!

pdd
:
pagtuturo sa isang bagay na nása malayo : NÁROÓN! var Ayun!, Hayun!

há·yon

png
1:
pagtamà ng bála sa target
2:
[Hil] imbáy1

ha·yóng·ha·yóng

pnr |[ ST ]
:
sariwa o lungtian pa gaya ng lungtiang gulay o anumang bahagi ng haláman na hindi pa natutuyo.

ha·yón-ha·yón

png |[ Seb War ]
:
imbáy1

ha·yóp

png |[ Hil ]
:
híhip1

há·yop

png |[ Bik Hil Seb ST War ]
1:
Zoo anumang nilikhang may búhay maliban sa mga haláman : ANIMÁL1, BÁKONG3, BINATÁNG, MANANÁP, SÁPAT2 Cf BÉSTIYÁ, BRÚTO, DAMBUHALÀ, DAMÚLAG
2:
tao na malupit.

ha·yó·pag

png |Bot |[ ST ]
:
isang uri ng bunga na makikita sa mga bundok ng Gumaka at Mayobok.

há·yos

png |[ ST ]
:
paghusay ng liwanag.

hay·tí

png
:
balyán.

ha·yú·hay

png
1:
paghapay ng halaman o punò dahil sa labis na taas
2:
pagyungyong at pag-ugoy ng mga dahon dahil sa ihip ng hangin : HÚYONHÚYON Cf HÁPAY, LAYLÁY, WASÍWAS

ha·yú·ma

png |[ ST ]
1:
pagtahi ng mga sirà sa lambat Cf SULSÍ
2:
Bot isang uri ng bungangkahoy.

ha·yum·pi·lì

png
:
pagganap sa isang gawain na may intensiyong saktan ang iba.

Ha·yun!

pdd
:
varyant ng Hayon!

ha·yú·pak

pnr |Alp
:
pasukdol laban sa ugaling lubhang makahayop, bagaman maaaring gamitin sa himig na pabiro.

háy·wey

png |[ Ing highway ]
1:
pangunahing lansangan na nag-uugnay sa bayan at lungsod
2:
alinmang pangunahing daan.