kali


ka·lí

png
1:
Med [ST] kirot ng mga butó
2:
Zoo [Bik] bánoy
3:
Zoo [Ilk] láwin
4:
[Bik War] kanal1
5:
[Pan] mina ng ginto.

ka·lí

pnr
:
salitâng-ugat ng makali o mapakali, karaniwang nilalagyan ng hindi o di sa unahán, na nanga-ngahulugang balisá o hindi mapala-gay, hal “Hindi mapakali sa kaniyang upúan si Lino.”

ka·lî

pnr |[ ST ]
:
matatapos na.

ká·li

png
1:
2:
[ST] paghingi sa pangangalaga ng iba
3:
[Hil Ilk Tag] kanál1 var kanáli2

ka·li·ba·gán

png |Zoo |[ ST ]
:
maliit na dalag.

ka·li·ban·báng

png |Bot |[ Pan Tag ]

ka·lí·bang

png |Med |[ Seb ]

ka·li·bang·báng

png |[ Ilk ]
1:
Zoo kulisap na kauri ng maliliit na paruparo

ka·li·ba·yí·wan

png |Bot |[ ST ]
:
isang punongkahoy na namumunga at may malaking korona.

ka·lí·bid

png |[ ST ]
:
kadenilyang ginto, karaniwang ginagamit na kuwintas ng mga babaeng iginagálang var kalibir

ka·lib·kíb

png
:
lamán ng niyog na pinausukan at pinatuyo para ga-wing langis, ginagamit sa produk-siyon ng kandila, sabon, at iba pa : copra, kópra, kúpag, língkad, lukád Cf lukád, palyát — pnd i·ka·lib·kíb, i·pa·ka·lib·kíb, ka·lib·ki·bín, mag·ka· lib·kíb.

ka·lí·bo

png
1:
Bot [Ilk Tag] uri ng palay na mapusyaw ang kulay ng ipa at maputîng-maputî ang bigas
2:
[Akl] tawag sa telang pinya mula sa Aklan noong panahon ng Español
3:
[Akl] natatanging uri ng hinabing damit mula sa Aklan.

Ka·lí·bo

png |Heg
:
kabesera ng Aklan.

ka·lí·bog

png |[ Seb ]

ka·li·bra·dór

png |Mek |[ Esp calibra-dor ]
:
pansúkat ng kapal, lakí, o luwang ng bútas ng isang bagay : kálipér

ka·li·bras·yón

png |[ Esp calibración ]
1:
Mek pagbabasá sa eskala para matiyak ang kalibre ng isang instrumento : calibration
2:
pagti-yak sa tamang kapasidad o halaga ng isang bagay : calibration

ka·lí·bre

png |[ Esp calibre ]
1:
apan-loob na diyametro ng lalagyán ng bála ng baril, kanyon, at iba pa bdiyametro ng bála : caliber
2:
antas ng kagalíngan o kadakilaan : caliber

ka·li·búd·tan

png |[ Ing ]

ka·li·bu·gán

png |[ Seb ]

ka·li·bú·gan

png |[ ka+líbog+an ]

ka·li·bú·kob

png |[ ST ]

ka·li·bung·bóng

pnr
:
nagkulumpon, gaya ng mga sáma-sámang tao var kalipumpón

ka·li·bú·tan

png |[ Hil Seb War ]
2:
málay o kamalayan.

ka·li·dád

png |[ Esp calidad ]
1:
antas ng kagalíngan o kahusayan ng isang bagay : quality
2:
kataasan ng uri : quality
3:
natatanging elemento o katangian : quality
4:
Mus timbre ng boses o instrumento : quality

ka·li·dos·kóp·yo

png |[ Esp calidoscópio ]

ká·lig

png
1:
[ST] pagmadali sa mga tao para sa isang bagay
2:
[ST] gulo bunga ng isang malîng halimbawa
3:
Bot [Gui Bag] sikárig.

ka·lí·gan

png |Ark

ka·lí·gay

png |Zoo
1:
uri ng maliliit na susô : lagukáy, sígay2, síge1, tálingáan
2:
talukab nitó na karaniwang ginagamit sa larong siklot : lagukáy, sígay2, síge1, tálingáan

ka·li·ga·yá·han

png |[ ka+ligaya+ han ]

ka·lig·dóng

png |[ Hil ]

ka·lig·kíg

png |pa·nga·nga·lig·kíg Med |[ Kap Tag ]
:
panginginig ng katawan dahil sa ginaw na dulot ng lagnat : kaluykóy var ngaligkig — pnd ka·lig·ki·gín, ma·nga·lig·kíg.

ka·li·gra·pí·ya

png |[ Esp caligrafía ]
1:
sining ng pagsulat nang wasto at sa magagandang titik : calligraphy var kali-grapyá

ka·lí·gra·pó

png |[ Esp calígrafo ]
:
tao na mahusay na kaligrapiya.

ka·lig·tá·san

png |[ ka+ligtas+an ]
1:
pagkakalayô o pag-ahon mula sa panganib : kaluwásan, salbasyón, salvation
2:
sa Kristiyanismo, katu-busan mula sa kasamaan o kasa-lanan : kaluwásan, salbasyón, salvation

ka·li·gú·nan

png |[ Hil Seb ]

ka·lí·him

png |[ Seb Tag ka+lihim ]
1:
opisyal ng bansa na nangangasiwa at namamahala ng isang kagawa-ran : secretary, sekretáryo
2:
opisyal na nangangasiwa ng mga rekord, sulat, o katitikan ng mga pulong, at iba pang gawain ng samahán : secretary, sekretáryo
3:
emplea-dong katulong o naglilingkod sa isang manedyer o opisyal : secretary, sekretáryo

ka·lí·hi·sáng-lo·ób

png |[ ST ka+lihis+ an+ng loob ]

ka·lí·kam

png
1:
[ST] manipis na balabal mula sa Borneo
2:
Mus [Tir] piyesa ng musika na tinutugtog sa agung.

ka·li·kán

png |[ Ilk ]

ka·li·kán·to

png |Ark |[ Esp calicanto ]
:
paggawâ ng semento, tulad ng para sa gusali : calicanto Cf kanteriyá

ka·lí·kar

pnd |ka·li·ká·rin, ku·ma·lí· kar, mag·ka·lí·kar |[ ST ]
:
hukayin ang lupa.

ka·li·ka·sán

png |[ ka+likás+an ]
1:
katutubòng katangian ng bagay bagay : natúralésa
2:
katangiang pisikal : natúralésa

ka·li·ká·san

png |[ ka+likás+an ]
1:
daigdig at lahat ng nakapaloob dito na hindi likha ng tao : nature
2:
ka-tangian ng tao : nature
3:
anumang hindi likha ng tao : nature

ka·li·ká·sok

png
:
makapal at maitim na usok.

ka·lí·kaw

png
:
pagtusok o paghalò sa pamamagitan ng daliri o patpat Cf kalawkáw, kalíkot — pnd i·ka·lí·kaw, ka·li·ká·win, mag·ka·lí· kaw.

ka·lí·ko

png |[ Esp calico ]
:
putîng telang cotton Cf perkál

ka·lí·kog

png |[ Bon ]
:
maliit na basket na pinagsisidlan ng pinipig ng mga batàng babae : tuklobaw

ka·li·kól

png |[ ST ]
1:
matá ng asarol
2:
kawit ng kandado
3:
Ntk pakò kung saan nakalagay ang timon
4:
Ntk popa ng barangay.

ka·lí·kol

png
:
paikot na galaw ng daliri o anumang matulis na bagay sa isang makipot na bútas, tulad ng paglilinis sa tainga : kalíkot1

ka·lí·kot

png
2:
kawayan o metal na hugis túbo at ipinapasok sa loob ng sisidlang bumbong upang durugin at haluin ang mga sangkap ng buyo o ngangà
3:
[ST] telang sutla o cotton na inaangkat mula sa bayan ng Calicut, India.

ka·lí·kot

pnd |i·ka·lí·kot, ka·li·kú·tin, ku·ma·lí·kot |[ ST ]
1:
galawin sa pamamagitan ng isang bagay ang nása loob ng isang sisidlan na hindi maabot ng kamay
2:
palakihin ang ginawâng bútas.

ka·li·lí·ni

png |[ Mag ]

ka·li·lín·tad

png |[ Mrw ]

ka·líl·ya

png |Med |[ Esp candelilla ]
:
kátitér var kanílya

ká·lim

png |[ ST ]
:
pangingitim ng bagay na putî.

ka·lí·ma

png |[ Tau ]

ka·li·ma·tás

png |Bot
:
punongkahoy (Phaeanthus ebracteolatus ) na tumutubò ang bulaklak sa axil ng dahon, bilóg at maitim-itim ang bunga, at ginagawâng pambigkis ang himaymay : alatáwan, banítan, batnítang, dalínas, katinatáw, lanútang-itím uyóy, takulaw

ka·li·mat·yó

pnr |[ ST ]
:
bahagyang matigas, gaya ng saging kapag may bahaging kalimatyo.

ka·li·má·yo

png |Bot
:
varyant ng kaláyo.

ka·lim·ba·hín

pnr

ka·lim·ba·hín

png |Bot
1:
uri ng baya-bas na may mga butóng nakabaón sa lamukot na kulay pink var kalumbahín
2:
niyog na bahagyang dilaw, bahagyang may kulay.

ka·li·mú·dan

png |[ Mnb ]

ka·li·mú·mog

png |Bot
:
tsaang gubat.

ka·li·mús·ta

png |Mus |[ Tbw ]
:
solong awit.

ka·li·mu·tá·hin

png |Bot

ka·lí·mu·táw

png |Ana |[ Hil Seb ]

ka·li·na·ngán

png |[ ka+linang+an ]
:
kabuuang kaisipan, kaugalian, o tradisyon ng isang bayan ; paraan ng búhay : culture1, kultura

ka·lí·naw

png |[ Seb ka+linaw ]

ka·líng

png |[ ST ]
1:
Ntk hawakán ng ugit ; manibela ng timon
2:
maliit na kompartment para sa kagamitang pangkusina Cf banggéra
3:
isang sinaunang paraan ng pagluluksa, nagtatago sa isang sulok ang nagluluksa at tinatakpan ng banig o kumot.

ká·ling

pnr |[ ST ]
:
nagsará o hindi maigalaw, gaya ng kaling na panga.

ká·ling

png
1:
trangka o aldaba sa pinto Cf barál
2:
Mil set ng mga piyesa ng baril.

Ka·li·ngá

png
1:
Ant pangkating etniko na matatagpuan sa Kalinga at Apayao
2:
Heg bahagi ng lalawi-gang Kalinga-Apayao sa Cordillera.

ka·li·ngà

png
2:
taguyod o pagtataguyod — pnd ka·li·ngá·in, ku·ma·li·ngà, mag·pa·ka·li·ngà.

ka·lí·ngad

png |Bot |[ Kap ]

ka·lí·ngag

png |Bot |[ Tag War ]
:
punong-kahoy (Cinnamomum mercadoi ) na tuwid, makinis na balahibuhin ang mahabàng bunga, may langis ang balakbak na nagagamit pangmedisi-na, at nagagamit ding sangkap sa rootbeer : kalíngad, kalíngak, kandó-rom, kaníla, kanílaw, kaníngag, karinganat, kasiu, kuliuan, makalí-ngag, maróbo, simíling, uliuan

ka·li·ngag·ngág

png |[ Ilk ]

ka·lí·ngak

png |Bot |[ Tag ]

ka·li·ngí·wa

png |Bot |[ Seb War ]

ka·líng·ka·gíng

png |[ Bik ]

ka·líng-ka·líng

png |[ Pan ]

ká·ling-ká·ling

png |[ ST ]
:
tinuyông isda na hiniwa nang pira-piraso.

ka·ling·kíng

png |[ Bik ]
:
kakanín na gawâ sa kamoteng hiniwa nang pahabâ at pinahiran ng arina.

ká·ling·kí·ngan

png |Ana |[ Kap Tag ]

ka·li·ní·san

png |[ ka+linis+an ]
1:
kalagayan ng pagiging malinis : wanî
2:
pagiging makinis at maa-yos : wanî

ka·li·ní·sang á·sal

png |[ ka+linis+an+ ng asal ]
:
kabutihang ugali.

ka·li·nó·ngan

png |[ Hil ]

ka·lin·tégan

png |[ Ilk ]

ka·lí·pa

png |Pol |[ Esp califa ]
:
pangu-nahing pinunòng Muslim, itinutu-ring na kahalili ni Muhammad, at mula sa angkan niya : caliph, halipa2

ka·lí·pay

png |[ Hil Seb War ka+lipay ]

ka·li·pen·dán

png |Mus |[ Tbw ]
:
piyesa ng musika na tinutugtog sa pangkat ng gong.

ká·li·pér

png |Mek |[ Ing caliper ]

ka·li·pi·ká

pnd |ka·li·pi·ka·hín, mag· ka·li·pi·ká |[ Esp calificar ]
1:
maging kompetente o angkop para sa isang posisyon, o anumang layunin : qualify1
2:
tanggapin dahil sa katangiang kailangan : qualify1
3:
tuparin ang mga kondisyon o rekisito para sa isang layunin : qualify1
4:
baguhin o higpitan ang mga rekisito : qualify1

ka·li·pi·ká·do

pnr |[ Esp calificado ]
:
may sapat o naaakmang kakayahan, gaya ng paggampan sa trabaho : elihíble2, qualified

ka·li·pi·kas·yón

png |[ Esp calificación ]
1:
pagkakaroon ng kalidad, tagum-pay, at iba pang-angkop para sa ilang tungkulin, opisina, o katulad : qualification
2:
pagkakaroon ng kalidad, tagumpay, at iba pang hinihingi ng batas o kaugalian upang maging kasapi o maempleo : qualification Cf kakayahán

ka·lip·kík

png |Bot
:
baging (Dischidia purpurea ) na tumutubò at gumaga-pang sa katawan ng punongkahoy.

ka·li·pum·pón

pnr
:
varyant ng kalibungbóng.

ka·li·pu·nán

png |[ ka+lipon+an ]
2:
proseso o resulta ng gawaing ito

ka·li·pú·ngan

png |[ War ]

ka·lí·rang

png
1:
labis na pagkatuyô tulad sa dahon var ngalírang1
2:
labis na kapayatan — pnd ma·nga· lí·rang, pa·nga·li·rá·ngin.

ka·li·raw·ráw

png |Bot |[ ST ]
:
uri ng ha-laman.