bayan


ba·yán

png |[ ST ]
:
araw, gaya sa “malalim ang bayan ” mahalagang araw, o tanghaling-tapat.

bay-án

png |[ Pan ]

bá·yan

png
1:
2:
Pol [ST] mamamayan
3:
[ST] pook na sinilangan at tinatahanan ; lupang tinubuan : BÁLEY, BÁNWA2, BOLÓLOY, PUWEBLO, TOWN
4:
[ST] espasyo mula rito hanggang sa langit
5:
[ST] panahon, gaya sa “masamâng bayan ” masamâng panahon
6:
Pol yunit ng pangangasiwa sa gawa-ing pampolitika ng pamahalaan na binubuo ng mga baranggay
7:
Bot palumpong (Memecyclon ovatum ) na habilog ang dahon, matingkad na asul ang bulaklak, at kulay lila ang bunga
8:
[Iba] lantad na pook
9:

-bá·yan

pnt
:
pambuo ng tambalang salita at nagpapahiwatig ng sambayanan o ng taumbayan, gaya sa panitikang-bayan, awiting-bayan : FOLK-

ba·yan·bán

png |Zoo |[ Seb ]

bá·yang

png
1:
Bot [War] halámang tumutubò sa pasô
2:
Zoo [Bik Tag] darapúgan
3:
Zoo [Bik] kítang1
4:
pagsunog ng palayok o alinmang kagamitang gawâ sa luad na kayayarì lámang upang maging ganap at matibay.

bá·yang

pnd |ba·yá·ngan, mag·bá· yang |[ ST ]
:
pausukan ang tapayan.

ba·yá·ngat

png |Zoo |[ Pan ]

ba·yá·ngaw

png |Zoo
:
parasitikong langaw (family Oestridae, Gastero-philidae, o Cuterebridae ) na karaniwang dumarapo sa balát ng kabayo o kalabaw Cf BÁNGAW

ba·yang·báng

png |Bot |[ ST ]
:
uri ng yerbang walang halaga.

ba·ya·ngót

png |Bot
:
funggus na tumutubò at nabubúhay sa balát ng mga punongkahoy.

ba·yá·ni

png |[ Bik Ilk Kap Seb Tag War ]
1:
tao na may kahanga-hangang katapangan at abilidad : BAGANÍHAN, BANWÁR, HERO1, HULUBALÁNG
2:
tao na itinuturing na may kahanga-hangang katangian at may nagawâng napakahalaga : BAGANÍHAN, BANWÁR, DAKÍLA2, HERO1, HULUBALÁNG Cf MODÉLO
3:
Lit Tro pangunahing tauhang laláki sa dula, kuwento, pelikula, at katulad : BAGANÍHAN, BANWÁR, BÍDA2, HERO1, HULUBALÁNG, PROTAGONIST, PROTAGONÍSTA
4:
Mit nilaláng na may katangiang tulad ng mga diyos ; mandirigma na may espesyal na lakas, tapang, o abilidad : BAGANÍHAN, BANWÁR, DAKÍLA2 Cf BAGÁNI
5:
[ST] gawaing panlahat Cf BAYANÍHAN

ba·yá·ni

pnd |ma·ma·yá·ni, pa·ma· ya·ní·han
:
mangibabaw o pangibabawan.

ba·ya·ní·han

png |[ bayani+han ]
:
tawag sa pagkakaisang nagpapagaan sa anumang gawain sa pamamagitan ng tulungán at damayán : ALÁYON, AMMÓYO, ARAGLÁYON, BATÁRIS, DÁGYAW, DAGYÁW, HÚNGOS, ÓBBU, PATÁBANG, PINTAKÁSI3, TAGNÁWA, TINÁBANGÁY, UGFU, YARÙ Cf PALÚSONG

ba·yá·ning-tí·pi

pnr |[ ST ]

ba·yán·ti

png |Bot
:
punongkahoy (Aglaia glomerata ) na may pulá at makatas na bunga : KANÍWING-PUTÎ