kala


ka·lá

png
1:
patatsulok na bútas sa pakwan upang makíta ang loob — pnd mag·ka·lá, ka·la·hín, ka·la· hán
2:
Bot [Ilk] lihà1
3:
[Tbo] pamba-baeng galáng na higit na malapad sa blonso, gawâ sa tanso, at karani-wang isinusuot nang limang piraso.

ka·lâ

png
1:
[Seb Tag] lagaslas sa lalamunan
2:

ká·la

png |Zoo |[ Hil Kap ST ]
1:
pawikan (order Chelonia )
2:
talukab nitó : kára4, káraóo, kasíkas, sísik2

ka·lá·ad

png |Bot |[ Ilk ]

ka·la·á·nan

png |[ ka+laan+an ]
1:
Agr [ST] lupa o tanimang pinabayaan
2:
Gra di-tuwirang layon.

ka·lá·ay

png |[ Seb ]

ka·la·bà

png |Med
:
mapuputîng bátik sa bílog ng matá na nakapagdu-dulot ng panlalabò ng paningin at pagkabulag : kulabà1, utítab1

ka·lá·ba

png
1:
[ST] ibabâng bahagi ng bahay-pukyutan na nagsisilbing pook sa pagpaparami
2:
Zoo [Ilk] bahay-pukyutan.

ka·la·ba·gá

png |Bot |[ Hil Seb War ]

ka·la·bá·hid

png |Bot |[ Mnb ]

ka·lá·ban

png |[ ka+laban ]
1:
kakom-petensiya sa isang paligsahan, tunggalian, at katulad : antagonísta, átu1, competitor, émuló, karára, katunggalî, kontráryo, opositór

ka·la·bá·nga

png |Bot |[ ST ]
:
halámang kahawig ng lotus, nakakain ang butó, maganda ang bulaklak, at karaniwang lumalago sa lawa ng Laguna.

ka·la·bá·sa

png |Bot |[ Bik Hil Kap Seb ST Esp calabaza ]
1:
halámang baging (genus Cucurbita ), malapad ang dahon, at nakakain ang bunga : basuk, squash1 Cf kandós
2:
bunga ng halámang ito : basuk, squash1
3:
bagsák4 — pnd mag·ka·la·bá·sa, ma· nga·la·bá·sa.

ka·la·bá·sang-bi·lóg

png |Bot |[ ST ]
:
uri ng halaman.

ka·la·ba·sín

png |Bo |[ Esp calabacín ]

ka·la·báw

png |Zoo |[ Bik Mag Tag Esp carabao ]
1:
hayop (Bubalus bubalis ) na pantrabaho, karaniwang itim, may sungay at buntot, tumataas nang 1.68 m, at humahabà nang 2.74 m : anuwáng1, anwáng, carabao, damólag, damú-lag1, duwég, kábaw3, karabáw, nuwáng, págad Cf kabayíyan
2:
sa Filipinas, hayop na pambansang sagisag : anuwáng1, carabao, damólag, damúlag1, duwég, kábaw3, karabáw, kárbaw, nuwáng, págad

ka·la·báw

pnr |Alp

ka·lá·bay

png |[ ST ]
:
hawakán ng tibor.

ka·la·bé·ra

png |Ana |[ Seb Esp calavera ]

ka·la·bi·dóng

png |Zoo |[ Bik ]
:
maliit na paniki (order Chiroptera ).

ka·la·bít

png
1:
pagsalíng nang ba-hagya sa pamamagitan ng daliri, karaniwan ng hintuturo, sa sinu-mang ibig tawagin ang pansin : dantík2, tagkíl var kalbít, kulbít — pnd i·páng·ka·la·bít, ka·la·bi·tín, ma· nga·la·bít
2:
Mus pagtugtog sa bagting ng gitara — pnd ka·la·bi·tín
3:
pagpisil sa gatilyo ng baril — pnd ka·la·bi·tín, ku·ma·la·bít
4:
Asn [ST] pag-umpisa ng pagliit o paglubog ng buwang gasuklay.

ka·lab·káb

png |Ana
1:
[Kap Tag] tibok ng puso Cf palpitasyon
2:
[Ilk Tag] kalamnan na nakapaligid sa bituka.

ka·láb·kab

png |[ Kap ]

ka·láb·ka·bán

pnr |[ ST ]
:
hindi matiyak.

ka·la·bóg

png |[ Kap Tag ]
:
tunog ng pagbagsak ng anumang mabigat na bagay : haga-mák, hugalmák, laltóg, mallanab-búg Cf dagubáng, lagapák

ka·la·bón·do

png |Bot |[ ST ]
:
uri ng saging.

ka·la·bós

png |[ Bik Tag Esp calabozo ]
:
bilanggo1 — pnd i·ka·la·bós, i·pa· ka·la·bós.

ka·la·bó·so

png |[ Esp calabozo ]

ka·la·bú·an

png |[ ka+labo+an ]
:
kala-gayan o katangian na mahirap makilála o maunawaan : oskuridád1

ka·la·bug·sók

png
:
basket o sisidlang yarì sa kawayan o uway Cf buslô, kaíng

ka·la·bú·kab

png
1:
Zoo [Kap ST] uri ng ahas (order Ophidia ) na walang kamandag at naninirahan sa tubig : kíkig3, lúpeng, tángkig, tigô2 var kalabukáb, kalakúkab
2:
[Kap ST] tunog na likha ng paggalaw ng ahas o isda sa tubig, o anumang katulad nitó
3:
[ST] alinlangan1,2 o pag-aalinlangan.

ka·la·bú·kob

png |[ ST ]
:
dumadagun-dong na tunog tulad ng ingay ng tambol.

ka·la·bú·sab

png
1:
ingay ng isdang tumalon sa tubig : kalâ2
2:
laguklok o bulbok ng likido kapag ibinubu-hos mula sa makitid na leeg ng bote : kalâ2 Cf lagaklák

ka·la·bú·saw

png
1:
mabilis at hindi kontroladong pagkampay ng bisig at pagpadyak ng sinumang nag-aaral lumangoy
2:
tunog ng nila-busaw na tubig.

ka·la·bú·tan

png |[ Seb ]

ka·la·bu·wá

png |Bot |[ ST ]

ka·lab·yáng

png |Zoo
:
uri ng malakíng paniki (order Chiroptera ).

ka·láb·yus

png |[ Kap ]
:
pag-igkas ng isang bagay na binanat o hinigit.

ka·lad·kád

png |[ Kap Tag ]
1:
pag·ka· lad·kád marahas, buong lakas, at naghihirap na paghila o pagbatak sa tao, hayop, o bagay : arínsáyad, dánas2, drag, gayúgoy, gúdgod, híla2, lagáyak, ságad4, súngal1, tondâ, zinedelak Cf drag — pnd i·ka·lad·kád, ka·lad·ka·rín
2:
bagay na hinihila o binabatak
3:
pag·ka· lad·kád paraan ng pagkuha ng tulya o susô sa pamamagitan ng pagka-laykay sa ilalim ng tubigan
4:
Psd sa pangingisda, lambat na pangha-lukay Cf drága

ka·lá·do

png |Sin |[ Esp calado ]
1:
disenyong ornamental na binubuo ng inayos na mga bútas sa kahoy, metal, bató, at iba pa : fretwork2, openwork
2:
tela na may katulad na disenyo : openwork — pnd i·ka·lá·do, ka·la·dú· han, mag·ka·lá·do.

ka·lád·wa

png |[ Kap ]

ka·lág

pnr |[ Ilk Iva Kap Tag ]
:
tanggal ang buhol, talì, o anumang katulad : gisgís, kalás1, loose3 — pnd i·pa·ka· lág, ka·la·gán, ka·la·gín, ku·ma·lág, mag·ka·lág.

ka·lág

png |[ Bik Hil Seb War ]

Ka·lá·gan

png |Ant
:
pangkating etniko na matatagpuan sa paligid ng lawa ng Malitam, Lais, at Talaguton, lalawigan ng Davao.

ka·la·gá·yan

png |[ ka+lagay+an ]
2:
mga pangyayari.

ka·lag·dán

png |Bot |[ ST ]
:
uri ng behuko.

ka·lag·ha·gâ

png |Med
:
varyant ng kalagharâ.

ka·lag·ha·râ

png |Med
:
pléma var kalaghagâ, kalaghalâ, kanaghalâ

ka·la·gí·may

png |Bot |[ ST ]
:
dahong ginagamit sa paggawâ ng banig, mas mahabà kaysa sabutan.

ka·la·git·nâ

png |[ ST kala+gitnâ ]

ka·la·git·nà·an

png |[ kala+gitna+an ]
:
kalahati o gitna ng lahat hal kala-gitnaan ng daan, kalagitnaan ng bayabas : kaibutúran2, kalagitnâ, úbod

ka·lag·kág

png |[ ST ]
2:
garalgal at bahaw na tinig.

ká·lag-ká·lag

png |[ Seb ]
:
bisperas ng Todos los Santos.

ka·lá·got

png |[ Seb ]

ka·lag·pá·ngaw

png |Bat |[ ST kalag+ pangaw ]
:
kabayaran upang maka-laya sa bilangguan o buwis na binabayaran ng preso para makalaya Cf piyánsa

ka·lág·sang·lâ

png
:
dokumento na sadyang laan upang makuha ang isinangla.

ka·la·gú·ma

png |[ ST ]

ka·la·gú·man

png |[ ka+lagom+an ]

Ka·la·gu·wá

png |Ant |[ Kal ]
:
isa sa mga pangkating etniko ng mga Kalinga.

ka·la·gú·yo

png |[ ka+laguyo ]
1:
[ST] matalik na kaibigan : kaagúyor

ka·lag·yô

png |[ Kap ST ]

ka·la·hà

png |[ Hil Seb Esp carajay ]

ka·lá·han

png
1:
Zoo [ST] balát o talu-kab ng pagong at katulad
2:
Bot [ST] marumi at medyo nabubulok na palay
3:
Zoo [ST] tandang na iba-iba ang kulay ng kaliskis sa paa
4:
[Bik] Zoo uri ng pawikan.

ka·la·ha·rán

png |[ ST ka+lahad+an ]
:
pagiging payak sa anyo at sa asal.

ka·la·ha·tì

png |[ kala+hati ]
:
isa sa dalawang magkapantay at magka-timbang na bahagi ng anumang bagay na buo : half, kagitnâ1, kagudduwa, kapal-duwá, kapitnâ, katungâ, médya2, sukò5, tungâ3 Cf kabiyák, kabaák — pnd i·ka·la·ha·tì, ma·nga·la·ha·tì.

ka·la·ha·tì·an-ng-bu·wán

png |[ kalahati +an-ng-buwan ]
1:
Asn anyo ng bu-wan kapag kalahati ng mukha nitó ang nasisinagan ng araw : half-moon, medyalúna1
2:
panggitnang araw, karaniwang ikalabinlima sa loob ng isang buwan ng kalendaryo.

ka·la·háy

png
1:
[ST] mithî1
2:
[ST] hiyáw
3:
[Esp carajay] kawalì.

ka·la·hì

png |[ ka+lahì ]
:
mula o kabí-lang sa katulad na lahì Cf kalipì

ka·la·híp

png |Zoo |[ Ifu ]
:
uwang tubig na kulay pulá at asul.

ka·la·hók

png |[ ka+lahok ]
:
kasáma o kasali sa isang timpalak, laro, o ga-waing pangkatan : apíl2, kontéstant1

ka·la·hó·yo

png |[ Esp cala+joya ]
:
laro sa holen.

ka·lá·id

png |Agr |[ Iva ]

ka·la·í·nan

png |[ Seb ]

ka·la·i·ngín

png |Ark |[ ST ]
:
pamakuan ng sahig ng bahay.

ka·la·í·rit

png |[ ST kala+irit ]
:
matinis na tunog, gaya ng langitngit ng pin-to kapag isinasara o binubuksan Cf alatíit

ka·la·ká

png |Ark |[ ST ]
:
bubong na bi-niyak na kawayan sa porma ng tisa upang magsilbing mga kanal.

ka·la·kâ

png |[ Btg ]
:
uri ng materyales na mula sa kawayan at ginagamit na pang-atip.

ka·lá·kad

png |Bot |[ ST ]
:
uri ng pu-nongkahoy.

Ka·la·kád Tu·pák

png |Ant |[ Kal ]
:
isa sa mga pangkating etniko ng Kalinga.

ka·lâ-ka·gâ

pnr |[ Bik ]

ka·lá·kal

png
:
bagay na binibilí o ipinagbibilí : arti-kulo2, bárang2, commodity2, dag-ángan, epéktos2, ulátan Cf panindá1, tindá — pnd ka·la·ká·lin, mag·ka·lá·kal, ma·nga· lá·kal.

ka·la-ka·la·má·yan

png |Bot

ká·la·ka·lán

png |Kom
1:
malakihang pagbibilihan ng mga kalakal o paninda : baliwás1, commerce, dalá-wat, komersiyo, trade2
2:
pagpa-palitan ng kalakal : baliwás1, commerce, daláwat, komersiyo, trade2 Cf negósyo

ka·la-ka·lan·tú·ngan

png |Mus |[ ST ]
:
uri ng maliit na tambol.

ka·la·ka·rán

png |[ ka+lakad+an ]
:
umiiral na kaisipan, moda, estilo, at iba pa, sa loob ng isang panahunan at lipunan Cf kaugalián, úso

ka·la·ka·tì

png |[ Kap Tag Esp alicate ]
:
gunting na ginagamit na pambiyak at pantilad ng bunga para sa nganga var kulukatì, kalukatì Cf karót

ka·lá·kaw

png |[ Ilk ]
:
basket na gina-gamit sa pagdadalá ng manok.

ka·lá·ki

png |[ Seb ]

ka·la·kí·an

png |Zoo
:
tawag sa tigu-lang na laláking kalabaw : lakiyán2 var kalakíyan, kalakyán

ka·la·kíp

png |[ ka+lákip ]
:
dagdag na bahagi ng isang kabuuan para sa dagdag na gamit : attachment

ka·la·kí·yan

png
:
varyant ng kalakian.

ka·la·kóm

png
:
isang kamal ; isang dakot.

ka·lak·pán

png |[ ST ]
:
kaha na sisidlan ng nganga.

ka·la·kú·bak

png |[ ST ]
:
varyant ng balakúbak.

ka·la·kú·wan

png |[ Tau ]

ka·la·ku·wér·da

png |[ Esp cala cuerda ]
1:
bungkos ng paputok na sunod-sunod ang pagsabog Cf bérso3, rebentadór
2:
Mil tunog ng tambol na hudyat upang lumusob Cf kala-búkob

ka·lá·la

png |Zoo |[ Iba ]

ka·la·lá·ki·han

png |[ ka+lalaki+han ]
:
pangkat ng mga laláki o lahat ng mga laláki : mankind2

ka·lá·lang

png

ka·la·lát·si

png |Bot |[ Ilk ]