hal


hal

png |[ Tau ]

hal

png
:
pinaikling halimbawa Cf E G, I E

ha·lá

pnd |ha·la·hán, hu·ma·lá, mang·ha·lá
:
maghanap ng aliw kung saan.

Ha·lá!

pdd
2:
katagang ginagamit bílang babalâ : LA!2

ha·là

png |[ ST ]
:
pagtukoy sa bagay batay sa kung ano ang kahawig nitó, ngunit idinadagdag kung ano ito.

ha·la·án

png |Zoo
:
uri ng tulya na nakakain ang lamán : DÚKYANG

há·lab

png
:
tawag sa kagat ng buwaya, pating, o katulad Cf TUKLÁW

ha·lá·bas

png
1:
mahabà, makináng, at pabalantok na itak na pantabas ng mahahabàng damo var alabas
2:
pagtabas ng damo
3:
Med hiwa na dulot ng itak o espada.

ha·lab·há·ban

png
1:
inihaw na karne ng hayop na napanalunan sa laro Cf BANGÎ, ÍHAW
2:
natálong manok sa sábong na napupunta sa nanalo.

ha·la·bíd

pnr
:
nagkabuhol-buhol na lubid, baging, alambre, at katulad : HABÍD

Ha·lá! Bi·rá!

pdd
1:
katagang sinasambit, karaniwan sa pagdiriwang ng Sinulog, nangangahulugang “Sulong!, Sugod! ”
2:
Hil ahin mo!
3:
Suntukin mo!

ha·la·bók

pnr
3:
nangangamoy ; umaalingasaw ang bahò.

ha·la·bós

png |[ ST ]
1:
pagluluto ng hipon, alimasag, at katulad sa tubig at asin : HABLÓS2 var hablós, halbós Cf BANLÎ, SANGKUTSÁ — pnd ha·la·bú·sin, i·ha·la·bós, mag·ha·la·bós
2:
pagsaklot nang minsanan sa nasá harap.

ha·la·bót

png
1:
biglaang pagbunot, gaya ng baril mula sa kaluban nitó
2:
paglalabas ng lahat ng mga lamán ng isang lalagyan o kahon.

ha·la·búk

png |[ ST ]
1:
kulo ng tubig
2:
matinding gálit.

há·lad

png |[ Hil Seb War ]

ha·la·dà

png |[ Ifu ]
:
sálansánan sa itaas ng dapugan.

ha·la·gá

png |[ Bik Tag ]
1:
ang pagsasaalang-alang na nararapat sa isang bagay o tao : BALÓR1, BIGÁT2, KABULUHÁN1, KAKANÀAN, KAPARARÁKAN1, KATUTURÁN1, PARÁRAK1, PULÓS, SAYSÁY2, SURÌ3, VALUE1, WORTH Cf HÁLAGÁHAN
2:
ang bílang o dami ng salapi na inaasahan, kailangan, o ibinigay bílang bayad para sa isang bagay : AMOUNT1, BALÓR1, BILÍ3, PRÉSYO1, RÁTE2, SURÌ3, WORTH

há·la·gá·han

png |[ halaga+han ]
1:
bagay na mahalaga sa búhay ; pamantayan o sistema ng pagpapahalaga sa bagay-bagay : VALUE2
2:
nakamihasnang paraan ng pagtingin o pagsukat sa halaga ng bagay-bagay : VALUE2

ha·la·gán

png |[ ST ]

ha·lá·gap

png
1:
tíla duming namumuo sa ibabaw ng pinakuluang karne at butó : HÁPAW2, KULABÀ2 var halugap Cf HALIPÁW
2:
pagkapâ sa dilim hábang naghahanap ng anumang bagay
3:
pagsagap sa bulâ at dumi ng sabaw ng pagkain sa pamamagitan ng malaking kutsara.

ha·lag·hág

pnr
2:
batugan at walang ginagawâ
3:
malaki sa tingin ngunit magaan.

ha·la·háb

pnr
:
inihaw o dinarang sa apoy Cf SUNÓG

ha·lá·ha·là

png |Bot
:
patola (Luffa cylindrica ) na bilóg.

ha·lák

png
1:
[ST] mapagmalabis na pagpuri
2:
Med plema na bumabará sa lalamunan at nagdudulot ng pag-ubo
3:
Med pagiging paos o malat ng boses dahil sa sipon.

ha·lak·hák

png |[ Hil Tag ]

há·lak·há·kan

png |[ halakhak+an ]
:
malakas na tawanan ; pagtatawánan.

ha·lál

pnd |hu·ma·lál, i·ha·lál, mag· ha·lál
1:
pumilì ; bumóto : ELECT
2:
pumili sa pamamagitan ng pagbóto : ELECT

ha·lál

png
3:
[Ara] pagpatay ng hayop sa paraang isinasaad ng batas Muslim
4:
[Ara] karneng inihanda sa paraang ito ; karneng makakain ayon sa batas
5:
[Ara] bagay, pagkain, o kilos na pinahihintulutan ng batas ng Islam.

ha·lá·lan

png |Pol |[ halál+an ]
:
pagpapasiya hinggil sa isang usapin o pagpilì ng mga pinunò sa pamamagitan ng bóto : BOTOHÁN, ELECTION, ELEKSIYÓN Cf POLL

ha·lá·lang

png |[ ST ]
:
pagharang ng anumang bagay sa isang lugar upang walang makadaaan dito.

ha·lal·hál

png |[ ST ]

ha·lá·man

png |Bot
1:
organismong may cellulose ang mga lamad ng cell, tumutubò sa pamamagitan ng sintesis ng mga hindi organikong substance at walang kakayahan sa pagkilos : HAMBÁNGAN, JAMBÁNGAN, MASÉTAS2, MÚHA-MÚHA, MÚLA3, MÚLAMÚLA, PAMOMÓLAN, PINAMÓLA, PLANT1, RÁBONG, TANÍM1, TANÓM
2:
anumang kabílang sa pangkat ng gulay at karaniwang maliliit na damo : HAMBÁNGAN, JAMBÁNGAN, MASÉTAS2, MÚHA-MÚHA, MÚLA3, MÚLAMÚLA, PAMOMÓLAN, PINAMÓLA, PLANT1, RÁBONG, TANÍM1, TANÓM

há·la·ma·nán

png |[ haláman+an ]
:
pook na may mga tanim na haláman : GÁRDEN, HARDÍN, JAMBÁNGAN, LAGWÉRTA, TANÁMAN, TANÍMAN1

ha·lá·mang-tú·big

png |Bot |[ haláman na ugat ]
:
mga halámang tulad ng tukal, lotus, at iba pa na tumutubò sa tubigan.

ha·lá·mang-u·gát

png |Bot |[ haláman+na+ugat ]
:
mga halámang gaya ng kamote, patatas, at katulad na itinatanim dahil sa malakí at nakakaing ugat Cf LAMÁNG-UGÁT

ha·lám·ban

png |[ ST ]

ha·lam·bát

png
:
pansamantalang bakod, karaniwang gawâ sa kawayan o mga sanga ng punongkahoy Cf ALABÁT, HADLÁNG, HÁLANG, HÁRANG, KURÁL

ha·lam·bi·yá·ra

png |[ Tau ]

ha·lan·dó·mon

pnr |[ Seb ]
:
hindi malilimot.

ha·láng

png |[ ST ]
1:
bilasâng isda
2:
Sin telang hinábi na may iba’t ibang kulay
3:
tákot ng isang tao na nagtatago upang iwasan ang panganib.

hál-ang

png |[ War ]
:
tela na masamâ ang pagkahábi.

há·lang

png
2:
Kar anumang piraso ng kahoy o metál na ipinakò o idinikit sa dingding upang maging sabitán Cf BALAGBÁG
3:
Psd isang uri ng lambat na panghúli ng isda, nakabitin nang pahabâ, may pampalutang sa itaas, at pampalubog sa ibabâ
5:
[Seb ST] angháng.

ha·láng-ha·láng

png |[ ST ]
:
pagtangging makipag-away dahil sa tákot.

ha·láp

png |[ ST ]
:
damdamin ng pag-asam at pagtitiwala Cf PAG-ÁSA

Ha·láp!

pdd
:
katagang sinasambit kapag may bagay na binubuhat nang sabay-sabay : BALÁP!

há·lap

png
1:
[Hil] takíp
2:
[Seb] malapit lámang ang nakikíta.

ha·lá·pa

png |Bot |[ Esp jalapa ]

ha·la·páw

png
:
pag-aalis nang dahan-dahan sa ibabaw na bahagi ng isang bunton o tambak : HAPÁW2

ha·la·pók

pnr

ha·la·pót

png
:
mahabàng súpot Cf BAG, BULSÁ

ha·lá·pot

png |[ ST ]
:
basáhan o gulanit na damit.

Ha·lá·ran

png |[ halad+an ]
1:
pagdiriwang sa Lungsod ng Roxas sa Capiz tuwing Hunyo 24 bílang paggunita sa pagdatíng ng sampung datu ng Borneo sa Panay
2:
ritwal ng pasasalamat ng mga sinaunang Filipino sa diyos na si Bulalakaw sa pamamagitan ng pagpatáy ng manok at pag-aalay ng pagkain.

há·las

png
1:
Med galos sa balát sanhi ng matalas na patalim o kayâ’y mga damong nakasusugat gaya ng kugon : GÁLAS3, GALÚT1, GARÍLIT, HÍRAS1, KÁGIS
2:
Zoo [Bik Seb War] áhas1

ha·la·sán

png |[ ST ]
:
túbo na ginagamit panghigop ng inumin.

ha·lát

pnd |ha·la·tín, i·ha·lát, mag·ha·lát
1:
[ST] ipagpaliban ang gawain para bukas tapusin
2:

ha·la·tâ

png |[ ST ]
:
kutob o hinala hinggil sa isang lihim o hindi inihahayag.

ha·la·tâ

pnr
:
nakikíta ; napapansin : LANTÁD1 Cf LABÁS, LITÁW

há·la·tá·an

png |[ halata+an ]
:
magkapareho o magkatulad na damdamin sa isa’t isa.

ha·la·tá·in

pnr |[ halata+in ]
:
madalîng makilála o mapansin.

ha·la·táng-ha·la·tâ

pnr |[ halata+na+halata ]
:
malinaw o kítang kíta ; lubhang punahin o pansinin.

ha·láw

pnr |pa·ha·láw
1:
[Seb Tag] hapáw
2:
Agr pinilì, gaya ng ginagawâ sa mga butil ng palay Cf HÍRANG1, HÚGOT2
3:
may putî na ang buhok : MALAÚBAN
4:
tingnan pangngalang halaw.

há·law

png
1:
[ST] pagbúnot ng mga tinik
2:
Lit paggamit ng siniping salita o pangungusap o bahagi ng isang akda o pahayag
3:
Lit sa pagsasalin, isang paraan ng pagbibigay ng dagdag na paliwanag o pagdudulot ng higit na payak na salita katumbas ng akda o pahayag na isinasalin, tinatawag ding “malayang salin ” at “paraprase.”

ha·law·háw

png |[ ST ]
:
paghahanap nang may pag-iingat.

ha·láy

png
1:
[Tbo] kánin
2:

há·lay

png |[ Bik ST ]
1:
salita, kilos, o ugali na lumalabag sa batas ng kagandahang-asal at moralidad : OBSCENITY, OBSENIDÁD
3:
pagkakasála dahil sa pagtuturing sa sarili bílang isang diyos : BLASPHEMY — pnr ma·há·lay.

ha·la·yá

png |[ Esp jalea ]
:
varyant ng halea.

ha·lay·háy

png
2:
[Bik Hil Seb ST War] hanay ng mga bagay na nakabitin, gaya ng mais na ibinitin o isinampay upang matuyô Cf YANGYÁNG

ha·lá·yi

png |[ ST ]
:
pagkamuhi sa isang tao.

hal·bók

png |[ ST ]
:
pagkulô ng tubig na mainit.

hal·bós

pnr
:
hindi gaanong nalutòng karne o mga gulay Cf SANGKUTSÁ

hal·bós

png |[ ST ]
:
pagpitas ng mga talbos.

hal·bót

png
1:
biglaang pagbatak ng isang bagay : GALBÓT1, HAKBÓT3 Cf HILÀ
2:
anumang bagay o gawá na hindi maayos ang pagkakagawá.

hal·dát

png |[ Bik ]

Ha·lé!

pdd
:
katagang sinasambit kapag pinapayagang gawin ng isang tao ang isang bagay.

ha·le·á

png |[ Esp jalea ]
:
minatamis na mása2 ng lamáng-ugat gaya ng ube, kamote, at katulad, karaniwang ginagawâng panghimagas o meryenda var halayá

half (haf)

png |[ Ing ]
:
alinman sa dalawang bahagi o pangkat ng bagay na hinati nang pantay ; alinman sa dalawang pantay na bahagi ng buong oras ng isang laro.

half (haf)

pnr |[ Ing ]

halfbeak (háf·bik)

png |Zoo |[ Ing ]

half moon (háf mun)

png |[ Ing ]

half note (haf nowt)

png |Mus |[ Ing ]

half tone (haf town)

png |[ Ing ]
:
sa pagkukulay, ang paglalagay ng aabuhin sa madilim na kulay.

hal·hál

png |[ Bik Seb ]

hal·hál

pnr
2:
[Seb ST] madaldál.

ha·lí

png
1:
[ST] pagpunta o pagdatíng, gaya sa “halika” at “halina”
2:

ha·lí-

pnl
:
pambuo ng pagtawag na lumapit o sumáma ang iba, gaya sa “halika,” “halikayo.”

Ha·lí!

pdd
:
varyant ng Halé!

ha·lì

pnd |mag·ha·lì |[ Bik ]

ha·lí·bas

png
2:
pagwasiwas ng patalim, gaya ng itak, espada, at iba pa
3:
paghagis ng bagay na mahabà.

ha·li·bá·yo

png
:
kahoy na ginagawâng pantukod sa mga haláman upang mapigilan ang pagtumba Cf SÚHAY, TÚKOD

ha·lib·híb

png
:
dahan-dahang tálop o pagtatalop Cf AKBÁ

ha·lí·bi

png
:
pagputol ng mga punò ng haláman at tubó.

ha·li·bi·yóng

png |[ ST ]
:
pagkakapatong-patong ng bagay-bagay dahil sa pagkakamalî.

ha·li·bu·káy

png |Med
:
pagpihit ng mga bituka.

há·li·bút

png |Zoo |[ Ing ]

ha·li·but·bót

png |Bot |[ Bik Seb Tag ]

ha·li·bu·yák

png
:
varyant ng halimuyak.

ha·lib·yóng

png
:
pagkukuwento ng isang pangyayari subalit taliwas sa tunay na nangyari.

halide (há·layd)

png |Kem |[ Ing ]
:
binary compound ng isang halogen at isa pang elemento o pangkat.

há·lig

png |[ ST ]