da

da

pnh |[ Ilk Kap Pan ]
:
nilá.

da

png
:
tawag sa titik D sa abakadang Tagalog.

da

pnt |[ Ilk ]
:
siná.

dâ

png
1:
pinaikling anyo ng indâ, tawag sa ina o ale ng amá o ina
2:
pinaikling anyo ng tandâ o matandâ.

dá·ag

png |[ Tau ]
:
panhík1 o pagpanhík.

da·án

png
1:
pook na nauukol sa paglakad o pagtakbo ng tao, hayop, o sasakyan patúngo sa isang pook : AGIHÁN, BAGTÁS2, DÁLAN1, ESTRÁDA, GATÁS, GATÓS3, JÁLAN, KALSÁDA, KÁLYE, KAMÍNO, KARETÉRA, LANDÁS1, LÁWANG4, ROAD, STREET, WAY1 var dáan Cf ABENÍDA, BOULEVARD, HÁYWEY2, LANSÁNGAN
2:
bakás o palatandaang naiwan sa pagdaraan
3:
sanhî1
4:
paraan o sistema
5:
Mat pamílang na katumbas ng sampung sampu : DINÁLAN, GATÓS3, GATÚS, HUNDRED1, SIYÉN var raán Cf SIYÉNTO

da·án

pnd |da·a·nán, du·ma·án, i·da·án, mag·da·án
:
sumaglit o pumunta sa isang pook nang panandalian lámang.

da·án

pnr
:
nakalipas ; yumáo ; pumánaw.

dá·an

png |[ ST ]
1:
varyant ng daán1
2:
paghingi, hal “Makiraan ka ng sukà.”

dá·an

pnr |[ Akl Bik Hil Ilk Pan Seb War ]
:
matandâ2-3

da·á·nan

png |[ daán+an ]
1:
makipot na lagusan : GATÁS, PÚLUNG
2:
ruta ng bapor, eroplano, at iba pang sasakyan : GATÁS
3:
sa karera, takdang puwang para sa bawat kalahok : GATÁS
4:
pook na inihanda o ibinukod upang malakaran, gaya ng bangketa o pasilyo : GATÁS, LAKARÁN1

da·án-da·án

png |[ ST ]
:
telang hindi mainam ang pagkakahabi.

da·án-da·án

pnr pnb
:
napakarami ; ilang daan.

da·áng-bá·kal

png |[ daán+na-bákal ]
:
ríles var daámbákal

da·áng-bá·yan

png |[ daán+na-báyan ]
:
pangunahing lansangan var daambáyan Cf HÁYWEY

dá·at

png |Bot |[ ST ]
:
damo na nakagagasgas ng mga hita.

dá·ba

png |[ Seb ST ]
:
malakíng palayok Cf BALANGÂ

da·bá·kan

png |Mus |[ Mag ]
:
tambol na maliit at hugis mangkok.

dá·baw

png |Heo
:
pook na tawíran sa ilog, lawa, o kauri Cf BANTÍLAN2

Dá·baw Ba·gó·bo

png |Ant |[ Bag ]
:
Bag óbo na naging Kristiyano at naninirahan sa kanlurang bahagi ng golpo ng Davao : DÁVAO BAGÓBO

dáb·bi

png |Ark |[ Kal ]
:
sanepa sa dingding ng kubo.

dab·dáb

png |[ ST ]
:
kináng Cf DUBDÓB2

dáb·dab

png |[ Hil ]
:
liyáb.

da·bí·bil

png |[ Kap ]
:
sagitsit ng tubig.

dá·bog

png
:
kilos na nagpapahiwatig ng pagkainis o pagkagalit, karaniwang sinasabayan ng padyak : BUSÁK, DÁRAG, PARÁK4 — pnd da·bú·gan, du·má·bog, mag·da·bóg.

da·bók

png |[ Pan ]
:
alikabók.

da·bóng

png |Bot |[ Seb War ]
:
labóng.

dá·bong

png |[ Hil ]
:
yábong.

dá·bong

pnr |[ Akl ]
:
saganà.

dá·bu-dá·bu

png |Mus |[ Mag Yak ]
:
gímbal.

da·búl·bul

png |[ Kap ]
:
ágos.

da·bung·búng

png |Mus |[ Kap ]
:
kugkóg2

dactyl (dák·til)

png |Lit |[ Ing ]
:
metrikong súkat na may mahabà at tinuldikang pantig at sinusundan ng dalawang maikli at walang tuldik : DAKTÍLO

dad

png |[ Ing ]
:
pinaikling anyo ng daddy.

da·dâ

png
1:
daldál1
2:
[War] tíya o tiyahin — pnr ma·da·dâ.

dá·da

png |[ Man ]
:
matandang babae.

da·da·á·nin

png |Ekn |[ da+daán+in ]
:
salaping papel na nagkakahalaga ng sandaang piso.

da·dá·el

png |[ Ilk ]
:
pinsalà.

dá·dag

pnr |[ Mrw ]
:
ligáw1

dá·da·la·wá

pnr |[ da+dalawa ]
:
dalawa lámang ; gawâ sa o binubuo lámang ng dalawa.

dá·da·la·wam·pú·in

png |Ekn |[ da+ dalawampu+in ]
:
salaping papel na nagkakahalaga ng dalawampung piso.

da·dá·li

png |Zoo |[ Ilk ]
:
maliit at manipis na isda (Psettodes erumei ), makipot ang bibig, mahabà ang nguso, at maliit ang huliháng palikpik sa ilalim : DAPÂ2

da·da·pí·lan

png |[ Ilk ]
:
kabyáwan1

dád·dam

png |[ Iba ]
:
malungkot na alaala.

daddy (dá·di)

png |[ Ing ]
:
itáy Cf DAD

dá·del

png |Bot |[ Tag ]
:
baní 2.

dá·do

png
1:
[Ilk] days
2:
Agr [Mrw Esp arado] aráro.

dad·yá·ngan

png |Bot
:
malaking punongkahoy (Agathis philippinensis ) na pinagkukunan ng sangkap sa barnis : ADYÁNGAW, ALINSÁGO, ALMASÍGA, ANÁNO, BAGTÍK, BALÁW5, LADYANGAN, LADYÁNGAW, UNÍNGAT

dad·ya·yú

png |Mus |[ Bal ]
:
diw-diw-ás.

Daedalus (dé·da·lús)

png |Mit |[ Ing ]
:
arkitektong taga-Atenas na gumawâ ng laberinto para kay Minos ; gumawâ rin ng mga pakpak para sa kaniyang sarili at sa kaniyang anak na si Icarus upang makatakas mula sa Crete.

dá·eng

png |di·ná·eng |[ Hil Ilk Kap Tag War ]
:
isdang biniyak, inasnan, at pinatuyô : BÁDI1, BÁRAL, BÁROL, BULÁD, PÁKAS, PÍNDAR var dáing — pnd da·í·ngin, i·dá·eng, mag·dá·eng.

da·gá

png |[ Ilk ]
:
lupà1

da·gà

png
1:
sa sinaunang lipunang Bisaya, ritwal ng pag-aalay na isinasagawâ bago dumaong ang bangkang sasalakay
2:
[Bik] lupà1
3:
[ST] pagpupuyat.

da·gâ

png |Zoo
:
mapagngatngat na hayop (genus Rattus ) na humahabà nang 25.38 sm, maikli ang nguso, at nakatirá sa lungga : ÁKAG, ÁKAY4, ÁMBAW, BALAGTÓK, BALAKÁG, BAÓ3, DAGÍS2, ILAGÂ, KARÁM, KINÔ, KUMPÁW, ÓTOT, RAT, RATÓN, RÍYA, SÍLEP, YATÓT Cf PASIMUNDÓT

dá·ga

png
1:
[Esp] patalím
2:
[ST] tíya, madrásta
3:
[ST] isang uri ng pag-anito.

da·gá·bag

png |[ ST ]
:
ingay ng mga nag-aaway.

da·ga·bás

png |Bot
:
yerbang tíla pakô.

da·gab·dáb

png
:
lagabláb.

da·gâ-da·gà·an

png
1:
Ana [dagâ-dagâ+an] kalamnan sa harapan ng pang itaas na bahagi ng bisig
2:
[ST] pagdiin gamit ang braso.

da·ga·ís

png |[ ST ]
:
iri o pag-iri — pnd du·ma·ga·ís, ma·pa·da·ga·ís.

da·ga·lák

png
:
tunog na likha ng apoy : KALÁBKAB

da·gal·dál

png
1:
[ST] mag-utos nang may dahas, tulad ng pagtulak, o malakas na paghagis ng isang bagay na mabigat
2:
ingay ng isang bagay na mabigat at hinihila sa isang rabaw.

dá·gal·dá·lan

png
:
larong hilahan o tulakan nang pahilahod.

da·gal·wák

png
:
tunog ng pabulwak na agos ng tubig : ALAWÁK, ÁWER, BABUWÁK, SAGALWÁK, SAGAWÁK, SALÍSUL var dagawák

da·gá·mi

png |Bot |[ Bik Hil Seb War ]
:
dayámi1

da·gán

png
:
pampátong na mabigat na bagay : ADDÁG

da·gán

pnd |da·ga·nán, du·ma·gán, i·pan·da·gán, mag·da·gán
:
magpatong o pumatong.

dag-án

pnd |dag-án, du·mag-án, mag·dag-án |[ ST ]
:
magdagán o dagdagan ang bigat.

dá·gan

pnd |da·gá·nan, du·má·gan, i·dá·gan |[ Seb Tau ]
1:
tumakbo
2:
kumandidato.

dag-a·nán

png |[ Seb ]
:
pagkakátaón1-2

da·ga·nás

png |[ ST ]
1:
maingay na pagmamadali
2:
ingay ng nagmamadaling yabag
3:
maingay na pagkaladkad o paghila — pnd da·ga·na·sín, du·ma·ga·nás, mag·da·ga·nás.

da·gán·dan

pnd |da·gan·dá·nin, i·pa·da·gán·dan, mag·da·gán·dan |[ ST ]
:
dalhin nang sapilitan.

da·gan·dáng

png
:
daráng1

da·gáng

png |[ Seb ]
:
dikín.

dá·gang

png |[ Seb War ]
:
plúma1

dá·gang

pnd |da·gá·ngin, i·dá·gang, mag·dá·gang |[ ST ]
:
makipagkontrata nang malakihan.

dag-á·ngan

png |[ ST ]
:
kalákal.

da·gâng bá·hay

png |Zoo |[ daga+ng bahay ]
:
uri ng dagâ (Rattus rattus ) na naninirahan sa bahay : MAYÓKMOK, PAÍTAN

da·gâng bú·kid

png |Zoo |[ dagâ+ng bukid ]
:
uri ng dagâ (Rattus argentiventer ) na naninirahan sa bukid, kumakain ng palay, at nakakain ng tao : DAGÂNG PÁRANG

da·gâng bun·dók

png |Zoo |[ dagâ+ng bundok ]
:
uri ng dagâ (Rattus rabori ) na may magaspang at matinik na balahibo, karaniwang naninirahan sa palayan : AMBÁW, ILAGÂNG BÚKID

da·gâng bu·wán

png |Zoo |[ dagâ+na buwan ]
:
talíra-balíbuy.

da·gâng ding·díng

png |[ dagâ+ng dingding ]
1:
Zoo bubuwít
2:
tao na nang-uumit.

da·gâng gi·lí·lan

png |Zoo |[ dagâ+ng gililan ]
:
bubuwít.

da·gâng kós·ta

png |Zoo |[ dagâ+ng kosta ]
:
uri ng dagâ (Rattus Sp ) na maikli ang tainga at buntot, may kulay na putî, itim, o kape, karaniwang ginagamit sa mga eksperimentong pang-agham : DAGÁNG PUTÎ

da·gâng pá·rang

png |Zoo |[ dagâ+ng parang ]
:
dagâng búkid.

da·gâng pu·tî

png |Zoo |[ dagâ+na putî ]
:
dagâng kósta.

da·ga·rág

png
:
sinaunang kasangkapan na ginagamit sa paghila ng troso.

da·gá·rag

png
1:
álit1
2:
ingay ng pag-aaway.

da·gás

pnd |da·ga·sín, du·ma·gás, i·da·gás |[ Ilk ]
1:
dumaan
2:
sunduin o kaunin.

dag-ás

pnd |dag-a·sín, du·mag-ás, i·dag-ás |[ ST ]
:
tumawag nang nagmamadali, sabihan nang nagmamadali.

da·ga·sá

png |[ ST ]
1:
malakas na pag-ulan, hangin, o malalakíng alon
2:
pagtapak hábang tumatakbo.

da·ga·sâ

png
:
kabilisan at kabiglaan ng lakad, takbo, at iba pang kilos var ragasa Cf DÁLOS, HÁNGOS

da·ga·sà·an

png |[ dagasâ+an ]
:
sabay-sabay na pagbagsak ng mabibigat na bagay at ang ingay na nilikha nitó : LAGAPÁKAN var dagsâan3

da·gas·dás

png
:
kilos na nagmamadali at pabigla-bigla var dagasrás Cf DAGANÁS

da·gas·rás

png |[ ST ]
:
varyant ng dagasdás.

dá·gat

png |Heo |[ Akl Bik Hil Seb Tag Tau War ]
:
malawak na tubig alat na bumabálot sa malakíng bahagi ng rabaw ng mundo at pumapalibot sa kalupaan : MAR, SEA Cf KARAGATÁN

Dagat Adriatico (dá·gat ad·ri·yá·ti·kó)

png |Heg |[ Tag dagat Esp adriatico ]
:
isang panig ng Dagat Mediteraneo sa pagitan ng Italy at tangway Balkan : ADRIATIC SEA

Dágat Aegean (dá·gat i·dyí·yan)

png |Heg |[ Tag dagat Ing Aegean ]
:
isang panig ng Dagat Mediteraneo sa pagitan ng Gresya at Turkey : AEGEAN SEA

da·gá·tan

png
1:
Heo [dagat+an] lawà
2:
Zoo [Seb] taklóbo.

Dágat Caribbean (dá·gat ka·rí·bi·yán)

png |Heg |[ Tag dágat Ing Caribbean ]
:
bahagi ng Karagatang Atlantic na nása pagitan ng Antilles at ng Gitnang Timog America : CARIBBEAN SEA