mata


ma·tá

png
1:
Ana [Akl Bik Hil Ilk Iva Kap Mag Mrw Pan Seb Tag Tau War] organo para sa pagtingin : EYE
2:
ang pinakasentro o gitna : EYE

ma·tá

pnr |[ Seb ]

ma·tá

pnd |i·pa·ma·tá, mang·ma·tá, ma·ta·hín
1:
maliitin ; hamakin
2:
ipakilála ; ilantad
3:
imulat nang sapilitan.

ma·tà

pnd |i·pa·ma·tà, mang·ma·tà, ma·tá·an, pa·ma·tà·an
1:
[ST] paalagaan o alagaan
3:
makíta nang hindi inaasahan.

ma·tá·an

png |Zoo |[ Seb ]
:
isdang-dagat at kahawig ng matáng-báka (Selar boops ), may itim na bátik sa ibabaw ng hasang, lungtiang bughaw ang pang-ibabaw ng katawan at pinilakan ang pang-ibabâng bahagi na may malapad na ginintuang guhit sa gitna : OXEYE SCAD

ma·ta·ás

pnr |[ ma+taás ]
:
may kapan-sin-pansing taas : ÁYANG, HÁBOG, HAY1

ma·ta·ás na ka·pu·lu·ngán

png |Pol |[ ma+taás na ka+púlong+an ]
:
isa sa kapulungan ng batasang bikameral, karaniwang binubuo ng mga pambansang kinatawan : KÁMARÁ ÁLTA

ma·ta·ás na pa·a·ra·lán

png |[ ma+taás na pa+áral+an ]
:
antas ng edukasyon na kasunod ng mababang paaralan at sinusundan ng kolehiyo : HÁYISKÚL, HIGH SCHOOL, PÁARALÁNG SEKÚNDÁRYO

ma·ta·bâ

pnr |[ ma+tabâ ]
:
may katangian ng tabâ : BALSÓG, FAT1, FERTIL2, STOUT1, TABÁTSOY

ma·ta·báng

pnr |[ ma+tabáng ]
:
may angking tabáng ; walang lasa : HUKLÁY2, SAGASÁG

ma·ta·bâng-ma·ta·bâ

pnr |[ matabâ+ na+matabâ ]
:
labis sa nararapat na timbang ; lubhang matabâ : OBESE, OBÉSO

ma·tab·síng

png |[ ST ]
:
tubig na maalat-alat ó bahagyang maalat katulad ng nása mga poso katabi ng dagat.

ma·ta·dé·ro

png |[ Esp ]
1:
tagakatay ng mga hayop : BUTCHER2, KÁRNISÉRO2

ma·ta·dór

png |[ Esp ]
:
sa korida de toro, ang lumalaban sa toro : TÓREADÓR1, TORÉRO

ma·ta·gál

pnr |[ ma+tagál ]
1:
nagaganap sa nakaraang mahabàng panahon : LONG2, MALÁON, MALUWÁT
2:
nagaganap sa loob ng mahabàng panahon : LONG2, MALÁON, MALÚWAT

ma·ta·ha·rì

png |Zoo
:
isdang-alat (family Priacanthidae ), may malakíng matá, nakausli pataas ang panga, palapad ang katawan, may maliliit ngunit magagaspang na kaliskis, may mahabàng palikpik sa likod na umaabot hanggang buntot : BIGEYE

ma·tá·hum

pnr |[ Hil ma+tahum ]

ma·ta·im·tím

pnr |[ ma+taimtm ]
:
taos sa pusô.

ma·tá·kaw

pnr |[ ma+takaw ]
:
may angking kapansin-pansing tákaw : DAMBÀ, EDACIOUS, ÍMUT2, IRÔ, KUYÁ-KOS, LÁBLAB1, LIMÔ, SAMAYNAKÀ, TIMAWÀ

ma·ták·ken

png |[ Pan ]

ma·tá·lag

pnr pnb |[ Pan ]

ma·tá·las

pnr |[ ma+tálas ]

ma·tá·lik

pnr |[ ma+tálik ]
:
may malapít na ugnayan : CLOSE3, DÚPOT, ÍNTIMÉYT1, NEAR2, SUÓD

ma·ta·lím

pnr |[ ma+talím ]
:
may katangi-tanging talim : HÁIT, ÍDLOT, MATÁLAS1

ma·ta·lí·no

pnr |[ ma+talíno ]
:
may talino o maraming talino : ALÍSTO2, BRILYÁNTE2, ILUSTRÁDO, MATÁLAS2, SMART1, SUGÍT, WISE Cf INTELIHÉNTE

má·ta·li·pu·ná·wan

pnr |[ Ilk ]

ma·ta·lí·sik

png |[ ma+talísik ]
:
may malalim na kaalaman o pagsusuri : BRILYÁNTE2

ma·ta·lós

png |Zoo

ma·tá-ma·tá

pnd |mag·ma·tá-ma·tá, mi·na·tá-ma·tá, ma·tá-ma·ta·hín |[ ST ]
:
matukoy o maintindihan ang anumang bagay na natututuhan.

ma·tá-ma·tá

png
1:
maluwang na paglála ng nilapát na kawayan o buho, karaniwang para gawing bakod o balag
2:
Zoo isdang-alat na kahugis ng karaniwang bangus.

má·ta-má·ta

png |[ ST ]
:
nalinis nang butil ng bigas.

ma·ta·mís

pnr |[ ma+tamís ]
:
may tamis o ubod ng tamis : MAYÚMO, SWEET1, TÁMIS

ma·ta·mís-sa-bá·o

png |[ ma+tamís sa bao ]
:
haleang gawâ sa katas ng tubó, karaniwang isinisilid sa biyak ng niyog, at kung minsan ay nilalahukan ng dinurog na mani at ibang pampalasa : KALAMÁY, KALÁMAYHATÎ, SANTÁN2

ma·tam·pú·hin

pnr |[ ma+tampó+hin ]
:
madalîng magtampo.

ma·tám·pu·sà

png |Zoo |[ matá+ng+ pusà ]

ma·tan·dâ

pnr |[ ma+tandâ ]
1:
kung sa tao, nabúhay nang matagal na panahon ; o hindi na kabataan : ANSIYÁNO2, BAHÁY2, BÁNER, LUKÉS, MAGÚLANG1, OLD, PANÁT3
2:
ginamit sa mahabàng panahon o nagpapakíta ng mga katangian ng gayong pagkagamit : ANSIYÁNO2, ANTÍGO1, BAHÁY2, DÁAN, KARÁAN, LAON1, LUKÉS, LUMÀ1, OLD, PANÁT3
3:

ma·tan·dá·in

pnr |[ ma+tandâ+in ]
:
mahusay tumanda ; madalîng nakatatanda

má·tang

png |[ Seb ]

ma·tá·ngal

png |Zoo

ma·táng-á·raw

png |Bot |[ ST matá+ng +araw ]
:
uri ng maliit na punongkahoy.

ma·táng-bá·ka

png |Zoo
1:
[Bik Kap Tag matá+ng+báka] isdáng (Selar crumenophthalmus ) malakí ang matá : ATÚLAY, BIGSÁWAN, BULÁW2, BUNÚTAN, GUMÁA, GUTLÓB, HAGUMÁA, LABIYÁW, LUMÁHAN, MAPUÁW, PURSE-EYED SCAD
2:
[Tag matá+ng+baka] ibon (Pluvialis squatarola ) na karaniwang matatagpuan sa dalampasigan at bangkóta : PLOVER

ma·táng-bá·lang

png |[ ST matá+ng+ bálang ]
1:
tao na matagal nang nagdurusa
2:
matáng nakaluwa tulad ng bálang.

ma·táng-ba·yá·ni

png |[ ST matá+ng+bayáni ]
:
ang tapang ng isang lasing, na namumula ang mga matá.

ma·táng-bu·káw

png |[ ST matá+na+bukáw ]
:
kuwintas na mga butil ng ginto.

ma·táng-dá·gat

png |Zoo |[ matá+ng+dágat ]
:
maliit na isdang-alat (family Malacanthidae ), patulis ang ulo, pahabâ ang katawan, maliliit ang kaliskis, at may palikpik sa likod hanggang buntot : NALAGÁLEP, SAND TILEFISH

ma·táng-du·lóng

png |[ matá+ng+dulóng ]
1:
[ST] isang uri ng yerba
2:
Zoo uri ng maliit na ibon (family Zosteropidae ) na may singsing na putîng balahibo ang paligid ng matá : WHITE-EYES

ma·táng-hi·tò

png |Med |[ ST matá+ng+hitò ]
:
madalas na pagkurap ng mga matá.

ma·tang-lá·win

png |[ matá+ng+ láwin ]
:
tao na may napakatalas na paningin var matanláwin

ma·táng-ma·nók

pnr |Med |[ ST matá+ng+manók ]
:
hindi makaaninag mabuti pagdatíng ng takipsilim.

ma·táng-pí·lá·kin

pnr |Med |[ ST matá+ na-pílak+in ]

ma·táng-pu·sà

png |[ ST matá+ng+pusà ]
1:
matáng kulay asul
2:
uri ng maliit at bilugang batóng kulay lungtian na matatagpuan sa tabing-dagat.

ma·táng-u·láng

png |Bot |[ ST matá+ng+ulang ]
1:
uri ng yerba
2:
uri ng punongkahoy.

ma·tan·lá·win

png
:
varyant ng matáng-láwin.

Ma·tá·nog

png |Heg
:
kabesera ng Maguindanao.

ma·tá·nos

png |[ Mag ]

ma·tán·sa

png |[ Esp matanza ]
:
pagpatay ng tao o pagkatay ng hayop.

ma·tá·pang

pnr |[ ma+tapang ]
2:
may malakas na bisà.

ma·tá·pob·re

pnr |[ Tag matá+Esp pobre ]
:
mayaman na mapanghamak sa mahirap : MAPANGMATÁ

ma·tá·ray

pnr |[ ma+taray ]
1:
mahilig at masakít pumuna

ma·ta·rík

pnr |[ ma+tárik ]
:
may katangian ng tarík : AKANTILÁDO1, TALÚROK, TÍBONG

ma·tar·líng

png |Mus |[ Kap ]
:
mataas at matining na tinig Cf SOPRÁNO

ma·tá·ta·bò

png |Mtr |[ mata+tabo ]
:
ulan na nagpapahupa ng alikabok Cf AMBÓN

ma·ta·tág

pnr |[ ma+tatág ]
:
may angking tatág ; nagpapakíta ng tatág : ESTÁBLE, FIRM3

ma·tát·ken

pnr |[ Pan ]

ma·táy

pnb |[ ST ]
:
gaano man, hal “Matay kong isipin,” Gaano ko man isipin.