sap


sap

png |[ Ing ]
1:
Bot dagtâ ; katás1
2:
tao na tanga.

sa·pá

png |[ Iba Ilk Kap ST ]
1:
nálabíng pagkaing nása bibig pagkatapos na manguya nang mabuti
2:
natirá matapos ngatain ang buyo : GÚMA, SÁPAL1-2

sa·pà

png |Heo |[ Bik Hil Ilk Kap Tag War ]
:
maliit na batis : CREEK, KULÓS2, SALUYSÓY, SÁOG, SÁOY, WÁIG, WEG

sá·pa

png |[ ST ]
1:
pagpapaubaya na mapangaralan
2:
Med pangangalaga sa pigsa kapag ito ay bagong pisa upang ito ay gumaling.

sa·pád

pnr
1:
may patag na rabaw ; walang umbok o uka : ALIPAPÂ1, DIPPÍG1, LAPÁD, PÁTAD1, TALAMPÁK, TALAPYÂ, TAPYÂ2, TSÁTA
2:
patag na pahalang.

sa·pád

png |Ana |[ Iva ]

sá·pad

png
1:
balát para sa tambol
2:
Bot [Bik Ilk Iva Pan Tag] pilíng1

sa·pag·ká

pnt
:
sinaunang anyo ng sapagkát.

sa·pag·kát

pnt |[ sapagka+at ]
:
sa dahilang ; dahil sa : MÍLI

sa·pa·hà

png
:
sangkapat na tahel, bigat ng apat na butil ng ginto.

sa·pá·it

png |Med
:
súgat sa bituka.

sa·pák

png
1:
[Chi] tunog na nalilikha kapag kumakain
2:
suntók — pnd ma·sa·pák, sa·pa·kín
3:
dahong malalaki at malalapad na ginagamit na pambubong ng bahay.

sa·pák

pnr

sá·pak

png |[ ST ]
1:
pagputol ng punongkahoy
2:
pagbubuka nang todo sa bibig upang matanggal ang panga.

sa·pa·kát

png
:
kilos o paraan ng pag-aanyaya sa isang tao para sa lihim na gawain : SABWÁT, SAÚBAT Cf TIYÁP2

sá·pa·ká·tan

png |[ sapakat+an ]
:
lihim na balak ng dalawang tao o mahigit na tao upang lihim na gumawâ ng isang bagay, karaniwang labag sa batas : KOLUSYÓN, KOMPLÓT, KONSPIRASYÓN2, KUTSÁBA, SABWÁTAN, SAUBÁTAN Cf FRAME-UP

sa·pak·sá·tol

png |[ ST ]
:
isang uri ng kumot.

sa·pál

png |[ Kap ]
:
gamít na gugò.

sá·pal

png |[ Bik Kap Seb Tag War ]
1:
labí ng kinudkod na niyog matapos makatas ang gata : DANNÔ, INGOSÂ, KÁMAK, KINÚPSAN, KÓPAG, NGOLÁ, SAPÁ2, UGÁSIP
2:
ang wala nang katas at lasang natitirá sa pagkain pagkatapos na manguya at masipsip nang mabuti : DANNÔ, INGOSÂ, KÁMAK, KINÚPSAN, KÓPAG, NGOLÁ, SAPÁ2, UGÁSIP
3:
paghamak sa kapuwa
4:
ang pagpapalagay na walang káya o tálo sa anumang paligsahan
5:
Mus [ST] balát ng tambol
6:
Bot [ST] tangkay ng isang buwig ng saging.

sá·pal

pnr
:
walang pagkakataon upang manalo.

sáp-al

png |[ Ilk ]

sa·pa·là

pnr
:
hindi maaaring mangyari o hindi maaaring totoo, karaniwang may di-, gaya sa di-sapalà kayâ kabaligtaran ang ibig sabihin.

sa·pá·lar

png |[ ST sa+palad ]

sá·pa·la·rán

png |[ Kap Tag sa+palad+ an ]
:
pagsuong o pagharap sa anumang panganib o anumang gawain nang hindi iniintindi ang kahihinatnan ng sarili Cf PAKIKIPAGSÁPALARÁN

sa·pa·na·hón

png |Bio |[ sa+panahon ]
:
buwánang pagreregla.

sa·páng

png |Bot

sa·pan·ta·hà

png
1:
palagay o kurò na walang ganap na katibayan : AKALÀ3, BÁLAK3, BANTÂ4, BOLOKÁLA, HAKÀ1, NOTION, SUPOSISYÓN, SUPPOSITION Cf CONJECTURE1
2:
Mat proposisyon bago mapatunayan.

sapanwood (sa·pán·wud)

png |Bot |[ Ing ]

sa·pá·sang-u·sá·pan

png |[ sang+ usapan ]

sa·pá·sap

pnr |[ Ilk ]

sa·pát

png |[ ST ]
1:
balát na gámit sa pagkukulay ng itim
2:
pagretoke ng kulay kung hindi na ito maganda
3:
pagbababad sa himaymay upang kulayan ito ng bughaw.

sa·pát

pnr |[ Kap Ilk Tag ]
1:
hinggil sa pagiging katamtaman ng anuman : ÁYAK, BASTÁNTE, HUSTÓ1, KAPÁS2, KÁSIYÁ, QUANTUM SUFFICIT, SADÁNG, SIYÁ1, SUFFICIENT1

sá·pat

png
1:
[Kap] dumi sa balát
2:
[Hil] háyop1

sa·pa·tá

png |[ Ilk ]
:
sumpâ3 o mataos na pangako.

sa·pá·ta

png |[ War ]
:
bakal ng kabayo.

sa·pa·te·rí·ya

png |[ Esp zapatería ]
:
tindahan o pagawaan ng sapatos.

sa·pa·té·ro

png |[ Esp zapatero ]
:
tao na gumagawâ ng sapatos : COBBLER1, SHOEMAKER

sa·pa·tíl·ya

png |[ Esp zapatilla ]
1:
tsinelas na pambabae na may mataas na takong
2:
Mek pitsa ng grípo o bómba ng tubig, karaniwang gawâ sa goma : GASKET

sa·pá·tos

png |[ Esp zapatos ]
:
panlabas na proteksiyón ng paa ng tao, karaniwang gawâ sa katad at may matigas na suwelas : KALSÓ3, PAROKÂ, SHOE1 Cf KALSÁDO

sa·pát-sa·pát

png |Zoo |[ Hil ]

sa·páw

png |[ Seb War ]
:
pagkuha ng kalunyâ.

sá·paw

png
1:
Bot unang bunga ng punongkahoy
2:
Bot maagang pamumunga
3:
Agr unang sibol ng mga butil ng palay
4:
Med paglitaw ng sakít sa balát
5:
[ST] ápaw2
6:
Ntk [Bik] bangkang papunta sa laot
7:
pagkalat ng tubig hanggang sa daanan at matakpan ang lupa
8:
paglalagay ng mga bagay sa ibabaw ng iba
9:
[Ilk] bubong ng kama o ng kulambo.

sá·paw

pnr |[ War ]
:
nakaharap sa silangan.

sa·páy

png |Kom |[ ST ]
:
pagpapalit ng ibang bagay sa pera kapag bumili.

sa·pa·yán

png |[ Ilk ]
:
eheng ikiran ng sinulid bago maghábi.

sáp·da

pnr |[ Ilk ]

sa·pì

png
1:
paglahok sa isang samahán o lipunan : LAPÌ3
2:
Kom sa negosyo, pagsosyo sa puhunan : ISTÁK2, LAPÌ3
3:
anumang pampatibay o nagpapalakas
4:
anumang uri ng balat na kinulti
5:
pagpútol ng sanga
6:
pag-uusap ng dalawa ukol sa kanilang sariling problema’t pangangailangan o pagkain nila sa iisang pinggan.

sá·pi

png |[ ST ]
:
isang uri ng kuwaderno.

sá·pid

png
:
bagay na naiiwan o dumirikit sa bibig ng sisidlan matapos magbuhos o anumang katulad na aksiyon.

sa·pí·gar

png |[ Pan ]

sáp-il

png |[ Ilk ]
:
patpat na matulis at panghukay.

sá·pi·li·tán

pnr |[ sa+pilit+an ]
1:
kinukuha ang pagsang-ayon o pagsunod sa pamamagitan ng paulit-ulit na paghimok, o sa pamamagitan ng dahas : COMPULSORY, ÍMSALAPITÍBO2, MANDATORY1, OBLIGATÓRYO2, PABUNTÓ, PORSÓSO, WÁDYIB
2:
kailangang sundin alinsunod sa batas, kaugalian, at tuntuning panlipunan : COMPULSORY, MANDATORY1, OBLIGATÓRYO2, PABUNTÓ, PORSÓSO, WÁDYIB

sa·píl·ya

png |Kar |[ Seb ]

sa·pín

png
1:
[Akl Bik Hil Iba Ilk Kap Pan Tag] anumang inilalagay sa ilalim ng isang bagay na nagsisilbing takip, proteksiyon, o kutson : AP-ÁP, APÍS2, HANÍG, LÁPIS4
2:
[Esp chapin] kórtso
3:
[Ilk] pánti
4:
[Iba Pan Tag] tela na inilalagay sa síya — pnd i·sa·pín, mag·sa·pín, sa·pi·nán.

sá·ping

png |Ntk
:
pagpipiloto o pagtimón ng bangka.

sa·pí·ngi

png |[ Mrw ]

sa·pí·nit

png
1:
Bot palumpong (genus Rubus ) na matinik at kapamilya ng blackberry : SARSAMÓRA
2:
borlas na hugis bilóg.

sa·pín·sa·pín

png
1:
2:
kakaníng may tatlong sapin at gawâ sa galapong, ube, at gata ng niyog.

sa·pín-sa·pín

pnr
:
magkakapatong o suson suson : LÁKITLÁKIT1

sá·pir

png |[ ST ]
:
tirá2-3 o ang nátirá.

sa·pí·ring

png |Ana |[ War ]

sá·pi·ró

png |[ Esp ]
1:
hiyas na mámahálin, naaaninag na bughaw at may corundum : DÍLAM, SAPPHIRE
2:
mamahálin, naaaninag na corundum ng anumang kulay : DÍLAM, SAPPHIRE
3:
ang matingkad na bughaw ng sapphire : DILAM, SAPPHIRE

sa·pì-sa·pì

png |[ Bik Kap Pan Tag ]

sa·pi·só·ko

png |[ Mrw ]

sá·pit

png
1:
pagdating sa patutunguhan
2:
resulta o wakas ng isang pangyayari
3:
[Pan] salà1 — pnd ma·ka·sá·pit, sa·pí·tin, su·má·pit.

sa·pi·yák

png |[ ST ]
:
kasunduan ng mga nagsusugal sa niyog o tandang.

sa·pi·yó

png |Kar |[ Hil Mrw War ]

sap·lád

png
1:
sagka o harang upang pigilin ang pagkalat ng mga piraso ng butil, pag-agos ng tubig, o pagdaan ng anumang bagay var saplár
2:
sawáy1 o pagsawáy.

sap·lá·la

png |[ Kap ]

sap·líd

png
1:
[Kap] hagupít ; matinding bira o banat

sap·lít

png
1:
pagtamà padaplis ng sibat o panà : SALUPINIT
2:
[Ilk Kap] hampás1

sáp·lod

pnr |[ War ]

sáp·long

pnd |i·sáp·long, mag·sáp·long, sap·lú·ngin, su·máp·long |[ Hil Seb ]
:
putulin sa pinakaugat.

sap·lót

png

sap·lúng

png |[ Seb ]

sap·lú·ngan

png |Bot

sap·lú·wi

png |Bot |[ Mnb ]

sáp·na

png |[ Bik ]

sap·nán

pnd
:
tinipil na sapinán.

sap·nít

png
1:
Med súgat na likha ng saplit ng anumang bagay na matalas
2:
Bot uri ng matinik na baging sa gubat : DÁWAG2, DÁWER1, KABÍT-KÁBAG2

sap·nót

png

sáp·not

png |[ Bik Hil Pan Seb War ]
:
pagiging madikit.

sa·pô

png
1:
Bot sakwa o ang tuod ng punòng saging matapos tibain
2:
pag-apaw ng tubig sa daan o sa taniman.

sa·pód

pnd |i·si·na·pód, sa·pu·dín, su·ma·pód |[ Bik War ]
:
sagipin o sumagíp.

sa·po·díl·ya

png |Bot |[ Esp sapodilla ]

sa·pók

png
1:
malakas na suntok sa mukha — pnd ma·na·pók, sa·pu·kín
2:

sá·pok

png |[ War ]

sa·pól

pnd |ma·sa·pól, sa·pu·lín
1:
patamaan o tamaan nang matindi o buong buo
2:
putulin hanggang sa ugat
3:
makita kung sino ang hinahanap
4:
makarating sa tamang pagkakataon
5:
gawin lahat nang magkasabay
6:
sabihin nang walang inililihim.

sa·pól

pnb
:
sa simula pa lámang.

sá·pol

png |[ llk ]

sa·pó·la

png |[ ST ]
1:
pagtataas ng nasa ibaba o pagbabangon ng nabuwal
2:
pagtugon sa pangangailangan.

sa·pó·lo

pnr |Mat |[ Mrw ]

sa·póng

png |[ ST ]

sap-óng

png |Psd |[ Seb ]

sa·pó·nin

png |Bot |[ Ing ]
:
alinman sa pangkat ng haláman (Quillaja saponaria ) na ginagamit na sabon at sangkap sa pamatay ng apoy.

sa·pót

png
:
labanán ng alagang gagamba.

sá·pot

png
1:
[Bik Hil Ilk Tag] damit o kumot na ibinabálot sa patáy at karaniwang itim
2:
Zoo hibla at bahay ng gagamba : LÁWA1, WEB1

sa·po·tá·nan

png |[ ST ]
:
uri ng kumot mula sa Borneo.

sa·pó·te

png |Bot |[ Esp zapote ]
:
punongkahoy (Pouteria sapota ) na tumataas nang 15 m, may bungang bilugan at may lamáng kakulay ng tsiko at nakakain, katutubò sa Mexico at Gitnang AmeriCa at ipinasok sa Filipinas noong panahon ng Español Cf TSÍKO

sa·pó·te nég·ro

png |Bot |[ Esp zapote negro ]
:
punongkahoy (Diospyros ebenaster ) na 20 m ang taas, eliptiko ang mga dahon, may bungang bilóg na malamán at nakakain, at ipinasok sa Filipinas mula Mexico noong panahon ng Español.