pala


pa·lá

png |Zoo |[ Hil ]

pa·lá

pnb
:
hindi inaasahan.

pa·lá-

pnl
1:
pambuo ng pang-uri, nangangahulugang palagi, madalas, o mahilig sa, hal palabirô, palaasá
2:
pambuo ng pang-uri, kinakabitan ng -in ang salitâng-ugat at nangangahulugang hirati, palagi, madalas, o may ugaling isinasaad ng salitâng-ugat, hal palabintángin, palaiyákin, palapintásin.

pa·là

png |[ ST ]
3:
papuri o pagpupuri — pnd i·pág·pa·là, mag·pa·là, pág·pa·lá·in.

pa·lâ

png |[ Kap Tag ]
:
parusa o gantimpala na natamo kapalit ng anumang bagay na ginawa : HITÂ — pnd ma·ka·pa·lâ, ma·pa·lâ.

pá·la

png |[ Esp ]
1:
kasangkapang pangkamay na hugis malaking kutsara at ginagamit sa paghuhukay at pagtatanggal ng lupa, o sa paghahalo ng semento, buhangin, graba, at katulad : SHOVEL1, SPADE1, SÚKLAD1 — pnd mag·pá·la, pa·lá·hin, pu·má·la
2:
Kol tao na binabayaran upang pumalakpak o gumanap ng gawain para sa nagbayad : HÁKOT2
3:
Zoo [Pan] bilíg1

pa·la·a·rál

pnr |[ pala+árál ]
:
mahilig o masipag mag-aral : APLIKÁDO1

pa·lá·a·wáy

pnr |[ pala+áway ]
:
mahilig makipag-away : BASAGULÉRO, PINGÁ

pa·la·bá

png |[ ST ]
:
paglabas ng buwan.

pa·la·bà

png |[ ST ]
2:
labis na pagpapatubò gaya ng pagpapautang na may 20 porsiyentong interes buwan-buwan Cf USURA

pa·lá·ba

png |[ ST ]
:
labis na pagpapatubò sa pautang.

pa·lá·ba·bá·han

png |[ pala+baba+han ]
1:
upuan sa isang bangka
2:

pa·la·bán

pnr |[ pa+lában ]
1:
mahilig sumali sa timpalak, pagsubok, o anumang labanán
2:
Kol puta2

pa·la·bás

png |[ pa+labas ]
1:
pagtatanghal sa teatro at telebisyon : BELÁDA, PÁNOÓRIN, SHOW2 Cf PALATUNTÚNAN
2:
kunwa-kunwariang gawain upang makapanlinlang
3:
Lit katangian ng tradisyonal na panitikan, lalo ng tulang binibigkas, na may layuning magpaunawa sa madla Cf PALOÓB

pa·la·bás

pnr |[ pa+labás ]
:
nakaharap o gumagalaw patúngo sa labas.

pa·la·ba·sá

pnr |[ pala+bása ]
:
mahilig o masipag magbasá : BOOK WORM

pá·la·bá·san

png |[ pa+labas+an ]
1:
entablado o pook para sa pagtatanghal ng dula o programa
2:
kasangkapan para lumabas ang isang bagay gaya ng palabasan ng tubig o poso
3:
karaniwang oras ng paglabas sa opisina ng mga empleado.

pa·lá·ba·tî

pnr |[ pala+batì ]
:
mahilig bumatì ; masayá at mahilig makipag-usap sa kahit sino.

pa·lá·bay·bá·yan

png |Gra Lgw |[ pala+baybay+an ]
1:
sining ng tamang pagbaybay at pagsulat ng mga salita ayon sa tamang pamantayan o gamit : ORTOGRAPIYA1, PALÁTITIKÁN
2:
bahagi ng balarila tungkol sa mga titik at pagbaybay : ORTOGRAPIYA1, PALÁTI-TIKÁN
3:
metodo ng pagbaybay, tulad ng paggamit ng alpabeto o ibang sistema ng mga simbolo : ORTOGRAPIYA1, PALÁTITIKÁN

pa·lá·bi·gá·san

png |[ pala+bigas+an ]
1:
sisidlan o lalagyan ng bigas
2:
tao na pinagkukunan ng salapi sa mapagsamantalang paraan : BÁKA4

pa·lá·bi·gáy

pnr |[ pala+bigay ]
:
mahilig magbigay ng salapi o regalo sa ibang tao : BUKÁS-PÁLAD

pa·lá·big·ká·san

png |Lgw |[ pala+bigkas+an ]
:
agham ng tunog ng mga salita at ang pagpapalabas o pagbigkas sa mga ito : PONETIKA, PHONETICS

pa·lá·bi·rô

pnr |[ pala+birò ]
:
mahilig magdulot ng biro sa kapuwa.

pa·lá·bo

png
1:
paraan ng pagputol ng sakate
2:
patalim na ginagamit sa pagputol nitó
3:
mahabàng itak na pantabas ng damo.

pa·lá·bod

png |[ pa+labod ]
:
pahabâng piraso ng kawayan o kahoy na ginagamit na pamalo sa puwit ng pinarurusahang batà.

pa·la·bók

png |[ ST ]
:
uri ng kakanín.

pa·lá·bok

png
1:
salsa na malapot, sinasangkapan ng dinikdik na hipon, tinapa, at katulad, karaniwang inihahalò sa pansit Cf PANSÍT MALABÓN
2:
pangungusap na mabulaklak o mapanghikayat.

pa·lá·bol

png |[ ST ]
:
pamamahagi o pamimigay, hal palabol ng salaping napanaluhan.

pa·la·bóng

png
1:
sistematikong pamumudmod ng anuman sa isang pangkat
2:
paghahagis ng pagkain sa mga manok, itik, at ibang hayop.

pa·la·bór

png |[ ST ]
:
pagputol ng damo o sakate.

pa·lá·boy

pnr |[ pa+laboy ]

pa·lá·bra

png |[ Esp ]

pa·láb·ra de ho·nór

png |[ Esp ]
:
pangako na kailangang tuparin at nakatayâ ang pangalan : WORD OF HONOR

pa·láb·tog

pnr |[ Hil pa+labtog ]
:
malasadong isda o karne.

pa·lá·bud

png
:
butil o pagkain ng manok, pabo, o katulad na inihahagis sa lupa para tukain

pa·lá·bu·nót

png |[ pala+bunot ]

pa·lá·bu·nu·tán

png |[ pala+bunot+an ]

pa·la·bu·sá·kit

png |[ ST ]
:
paggawâ sa simula lámang.

palace (pá·las)

png |[ Ing ]

pá·lad

png
1:
Ana [Bik Hil Iba Ilk Kap Mag Mrw Pan Seb Tag War] bahagi ng panloob na rabaw ng kamay mula sa galáng-galangán hanggang sa punò ng mga daliri : PALM1, PÁLMO1, TAPÁYA1
2:
[Bik Kap Hil Seb Tag War] ang búhay na dinaranas ng sinuman : DAKÚLAP, KAPALARAN3 — pnr ma·pá·lad — pnd mag·ka·pá·lad, pa·lá·rin
3:
bahagi ng araro na hugis palad at may mga bútas na suutan ng mga tornilyo
4:
Ana [Mrw] talampákan1
5:
Zoo [Bik Tag] dapâ2

pá·la·dín

png |[ Ing ]
1:
tawag sa maalamat na labindalawang kabalyero ni Carlomagno
2:
magiting na kabalyero
3:
sinumang tagapagtaguyod ng dakilang mithiin.

pa·lad·pád

png |Ark |[ Ilk ]

pá·lad-pá·lad

png |Zoo

pa·lág

png
1:
mabilis na pagkiwal ng isda
2:
pagkilig ng mga bisig at paa lalo na kung nangangawit
3:
pagtutol o paglaban — pnd i·pa·lág, pa·la·gán, pu·ma·lág.

pá·lag

png |[ Ilk ]

pa·la·gá·dan

png |Bot |[ Bik ]

pa·la·gá·ran

png |Bot
:
uri ng palay.

pa·la·gáy

png |[ pa+lagay ]
1:
pansariling pananaw o paniwala hinggil sa isang bagay na maaaring hindi nakabatay sa katunayan o kaalaman : ABALÓAN, ÁGA2, AKALÀ1, DAMDÁMIN2, DÁYA1, ÉSPEKULASYÓN1, ÉSTIMASYÓN3, FEELING3, HINÁGAP1, HÚNAHÚNA, KANONÓTAN, KAPANUNÓTAN, MITNÀ, OPINION, OPINYON, PAGARÚP, PAGSÁ-BOT, PAKIRAMDAM2, PIKILÁN, VIEW5, VIEWPOINT
2:
pansariling pagtayà sa uri at halaga ng isang bagay o tao : ÉSTIMASYÓN3, FEELING3, OPINION, OPINYON, VIEW5, VIEWPOINT
3:
Bat pormal na pahayag hinggil sa mga katwiran para sa isang ibinigay na pasiya : ÉSTIMASYÓN3, FEELING3, OPINION, OPINYON, VIEW5, VIEWPOINT
4:
bagay na ibinilin para ilagay sa isang lugar
5:
pagiging mahinahon sa gitna ng galit o dalamhati.

pa·la·gáy ang lo·ób

pnr
:
hindi natatákot o hindi naliligalig.

pa·la·gá·yang-lo·ób

png |[ pa+lagay+ang-loob ]
:
pagtitiwala sa isa’t isa.

pa·la·gé

png |[ Kap ]

pa·la·gì

pnb |[ pa+lagi ]

pá·la·gí·an

pnr |[ pa+lagì+an ]

pa·la·gíp

png |[ Ilk ]

palagium (pa·lág·yum)

png |Bot |[ Ing ]

pa·lag·wá

png |[ ST ]
:
pagsasabi nang labis sa katotohanan o pagsasalita nang madalas.

pa·lag·yô

png |Gra |[ pa+lagyo ]
:
kaukulang palagyo.

pa·lá·haw

png

pa·la·hì

png |[ pa+lahi ]
:
nauukol sa isang hayop o mga hayop na mula sa isang naiibang lahi o espesye.

pá·la·hi·án

png |Zoo |[ pa+lahi+an ]
1:
hayop na ginagamit para sa pagkasta ng ibang kauring hayop Cf BARAKO
2:
sinuman o anumang kailangan para sa pag-iral ng isang lahi.

pa·lá·i·bi·gín

pnr |[ pala+íbig+in ]
:
madalîng umakit ng mangingibig.

pa·la·í·ros

png

pa·lá·is·dá·an

png |[ pala+isda+an ]
:
pook para sa pag-aalaga at pagpapalaki ng isda at ibang lamandagat : FISHPOND var pláisdáan

pa·la·i·síp

pnr |[ pala+isip ]
:
mahilig mag-isip nang malalim.

pa·lá·i·si·pán

png |[ pala+isip+an ]
1:
Lit tanong o pangungusap na binalangkas upang sanayin ang kakayahan sa pagsagot at pagtuklas ng kahulugan nitó : ANTÚKAN, ARIWÁGA, BONIKEW, BUGTÓNG1, BURBÚRTI, CONUNDRUM2, ENÍGMA2, PALÁKTON, PANTUKAN, PATÓOD, PUZZLE, RIDDLE, ROMPEKABÉSA, TIGMÒ, TIGUTIGÓ, TUKUD-TUKUD
2:
nakalilitong tanong, suliranin, o bagay : PUZZLE, ROMPEKABÉSA
3:
anumang kataká-takáng salita o pahayag : PUZZLE, ROMPEKABÉSA

pa·lák

png |[ Kap ]

pa·lák

pnb |[ ST ]
:
higit o nakahihigit, laging ginagamit na may kasámang di-, hal “Mabuting di-palák ito.”

pa·la·kâ

png |Zoo |[ Iva Tag ]
:
amphibian (order Anura ) na walang buntot, mahabà ang binti na ginagamit sa paglundag, makinis ang balát, at nananahan sa tubigan : ÁMBAK2, BÁBAK4, BAKÎ, FROG, PAKÂ3, PAKLÂ2, PATÁNG3, RÁNA, TALAPÁNG, TÓFI, TUGÁK Cf TUKÁK

pa·lá·kad

png |[ pa+lákad ]
1:
pakiusap na ayusin
2:
paraan ng pangangasiwa.

pa·la·kâng-lá·ngit

png |Zoo |[ ST palaka+ng+langit ]
:
butete na ipinapanganak sa unang búhos ng ulan.

pa·la·ká·pak

png |[ Seb ]

pá·la·ká·san

png |[ pa+lakas+an ]
1:
paggamit ng impluwensiya para makahingi ng pabór o para manaig

pa·la·kát

png |[ ST ]
1:
sigaw o hiyaw na hindi gaanong malakas
2:
Bot malagkit na dagta ng balakbak at balát ng punongkahoy o ng balát ng bungangkahoy.

pa·lá·kat

png
:
sigaw o hiyaw kung may masakít sa katawan o may hindi maiwasang gálit Cf PALAHAW

pa·la·káw

png |[ ST ]
:
silong lubid sa dulo ng isang tagdan o poste at ipinanghuhuli ng pusa, áso, o ibon.

pa·lá·kay

png |Agr |[ Ilk ]

pa·la·ká·ya

png |Psd |[ pa+lakáya ]
1:
pangingisda sa dagat
2:
mga gamit sa gawaing ito.

pa·la·kí

pnr |[ pa+laki ]
:
lumaki sa alaga ng ibang tao kahit buháy pa ang mga magulang.

pa·lá·king·kí·ngan

png |Ana |[ Kap Pan ]

pa·la·kó

png |[ Ilk ]
:
isang bungkos na yantok.

pa·la·kól

png
:
kasangkapang malapad ang talim at makapal ang tagdan gaya ng sa asarol, at karaniwang ginagamit na pansibak ng malalaking kahoy : ÁTSA, AXE1, FÁTOK, HÁTSA2, KÚTAW, PARÁKOL, PUTHÁW1, WASÁY

pa·lak·pák

png
1:
tunog na nalilikha ng dalawang palad na pinagsalpok nang malakas at paulit-ulit : CLAP, HAND6, TALAMPÎ1
2:
pagbibigay ng papuri sa pamamagitan ng naturang tunog
3:
Mus instrumentong yari sa biniyak na biyas ng kawayan o isang pares ng kapirasong kahoy na pinagtataklob nang malakas upang lumikha ng tunog
4:
kasangkapan na inilalagay nila sa bukid at kapag ito ay hinila gamit ang lubid, tumatama ito sa dalawang kawayan at pambugaw ng mga hayop na naninira ng tanim — pnd mag·pa·lak·pá·kan, pu·ma·lak·pák, i·pa·lak·pák.

pa·lák·ton

png |[ Hil ]

pa·lál

png |Zoo |[ Ilk ]

pa·la·la·kà

png |Zoo
:
katamtaman ang laki na uri ng karpintero (Dryocopus javensis ), itim ang balahibo sa katawan ngunit may putîng balahibo sa tiyan at may matingkad na pulá at parang palong na balahibo sa tuktok : BALÁTOK2, WHITE-BELLIED WOODPECKER

pa·lá·li

png
1:
Bot [Iba Ilk Seb Pan] katmón
2:
[Ilk] sumpaan ng magkasintahan
3:
[Ilk] galáng o abaloryong inilalagay sa binti.

pa·la·lí·bod

pnr |[ Hil ]

pa·la·líg·ban

png |[ Hil ]

pa·la·lò

pnr |[ pa+lalo ]
:
hambog na nakaiinis o nakasusugat ng damdamin ng ibang tao : ABUSÍBO2, AROGÁNTE, ARROGANT, ÁRUT Cf LÁLO3, MAPAGMATAAS

pa·la·lós

pnr |[ pa+lalos ]
:
mahilig mang-angkin Cf SAKÍM

pa·lá·los

png |[ ST pa+lalos ]
:
paggawâ nang mabilis.

pál-am

png |[ ST ]
:
ukab sa punò ng niyog.

pa·la·mág

png |[ Ilk ]
:
bungkos ng nipa o dahon ng niyog, inilalagay sa ilog bílang panghúli ng isda.

pa·lá·mam-í·nan

png
:
sisidlan ng buyo.

pa·la·mán

png |[ pa+lamán ]
1:
[ST] paraan ng pangkukulam, tulad ng paglalagay ng isang bagay o gamot sa katawan ng tao na kinukulam upang ito ay maghirap
2:
anumang inilalagay sa loob ng isang sisidlan
3:
pagpapaipit sa papel o pagkimkin sa puso
4:
karne, mantekilya, o anumang inilalagay sa pinagtaklob, biniyak, o dalawang hiwà ng tinapay.

pa·la·man-án

png |[ ST ]
:
sisidlan ng buyo.

pa·la·má·ra

pnr |[ Kap Tag ]

pa·la·ma·tá

png |[ ST pala+mata ]
1:
alahas na huwád
2:
galáng na gawâ sa abaloryo.

pa·lá·may

png |[ pa+lamay ]

pa·lam·báng

png |[ ST pa+lambáng ]
1:
pagiging walang-gálang
2:
hindi tiyak na palagay o paniwala.